شبیه‌سازی آبیاری جویچه‌ای یک‌درمیان گندم با استفاده از مدل SIRMOD

Abstract

با توجه به کاهش کمی و کیفی منابع آب از یک سو و از سوی دیگر افزایش رشد جمعیت، یکی از اصلی‌ترین سیاست‌های کلان کشور برای امنیت غذایی، توسعه عمودی کشاورزی از طریق افزایش بهره‌وری آب می‌باشد. کم‌آبیاری به روش آبیاری جویچه‌ای یک‌درمیان یکی از روش‌های مدیریت آب در مزرعه بوده که کاربرد آن سبب افزایش بهره‌وری شده و تولید محصول به ازاء واحد آب آبیاری را افزایش می‌دهد. هدف از تحقیق حاضر ارزیابی و شبیه‌سازی جریان در آبیاری جویچه‌ای یک‌درمیان گندم با استفاده از نرم افزار SIRMOD است. جهت نیل به این هدف از داده‌های تحقیقاتی انجام شده طی سال‌های 1384 الی 1386 در ایستگاه تحقیقاتی شهید زنده روح کرمان استفاده شد. این تحقیق در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تیمار روش آبیاری جویچه‌ای معمولی و یک‏درمیان با دو فاصله کاشت 50 و 60 سانتی متر (T₅₀، T₁₀₀، T₆₀ و T₁₂₀) در سه تکرار انجام شده است. نتایج ارزیابی توسط مدل حاکی از این است که راندمان‌های کاربرد، آبیاری و توزیع آب در روش جویچه‌ای یک‌درمیان تا دو برابر روش جویچه‌ای رایج قابل افزایش می‌باشد. نتایج مقایسه زمان پیشروی آب در داده‌های حاصل از آزمایش و خروجی مدل اختلافاتی به میزان 4، 10، 27 و 43 دقیقه را به ترتیب در تیمارهای T₆₀، T₁₂₀، T₁₀₀ و T₅₀ نشان داد. در مجموع نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که آبیاری یک درمیان با فاصله 60 سانتی متر جویچه ها (T₁₂₀)، برای محصول گندم حتی در خاک شنی لومی مناسب است و باعث افزایش راندمان‌های کاربرد، آبیاری و توزیع می‌گردد.