بهینه‌سازی تعداد پیزومترها در پیش‌بینی سطح آب‌های زیرزمینی با روش‌های تحلیل عاملی (مطالعه موردی: دشت میناب)

Abstract

به­دلیل کمبود بارندگی در مناطق خشک و نیمه­خشک و در نتیجه محدود بودن منابع آب­های سطحی در این مناطق، مصرف آب در بخش کشاورزی، صنعت و شرب به­شدت به آب زیرزمینی متکی است. در برداشت­های صحرایی مثل نمونه­برداری از عمق آب در چاه­ها، تعیین نقاط مهم جهت نمونه­برداری به لحاظ کاهش حجم نمونه­ها و صرفه­جویی در هزینه و زمان بسیار مهم است. در این مقاله، از آنالیز مؤلفه­های اصلی و تحلیل خوشه­ای جهت تعیین چاه­های مؤثر برای تعیین تراز سطح ایستابی سفره آب زیرزمینی دشت میناب واقع در استان هرمزگان و حذف چاه­های کم­اهمیت استفاده شده است. برای این منظور، 38 چاه پیزومتری در منطقه مورد مطالعه بررسی گردید و با استفاده از آنالیز مؤلفه­های اصلی، اهمیت نسبی هر چاه بین 0 تا 1 محاسبه گردید. بررسی به­عمل آمده نشان داد با حذف چاه­هایی که اهمیت نسبی آن­ها کمتر از 7/0 است، ضریب تغییرات سطح آب زیرزمینی نسبت به حالتی که از تمامی چاه­ها استفاده می­گردید؛ افزایش چندانی نمی­کند. با استفاده از تحلیل خوشه­ای، پیزومترها به سه خوشه تقسیم­بندی شدند که از بین خوشه­ها، خوشه سه با 12 پیزومتر معرف بهتری از پیزومترها بود و کمترین خطا را داشت. درنهایت تحلیل خوشه­ای با خطای کمتر نسبت به روش PCA، ملاک نتیجه­گیری قرار گرفت.