تعیین پتانسیل پساب خروجی تصفیه‌خانه شهر یزد جهت استفاده در بخش کشاورزی بر اساس معیارهای جهانی

Abstract

<strong>چکیده</strong> به منظور ارزیابی و طبقه‌بندی پساب خروجی از تصفیه‌خانه شهر یزد و تعیین مصارف آن در بخش کشاورزی، بر اساس یک روش علمی، نمونه‌برداری از پساب به صورت هفتگی و به مدت یکسال انجام شده و تعداد کلیفورم مدفوعی(FC) و تخم نماتد (NE)، مقدارPO₄، NO₂، NO3، NH3، SO4، pH، EC، SAR، Na، Ca، Mg، K، HCO3، CO3، B، Fe، Zn، Cu وMn در شرایط استاندارد، اندازه‌گیری شد. نتایج آزمایشات نشان داد که با توجه به معیارهای ارائه شده توسط سازمان بهداشت جهانی، پساب مذکور در کلاس B قرار گرفته و برای آبیاری غلات، گیاهان صنعتی، علوفه‌ای، مراتع، چمنزارها و درختان غیرمثمر، قابل استفاده است. مهمترین عامل محدودکننده این پساب برای استفاده در بخش کشاورزی، غلظت بالای بی‌کربنات است که از طریق ترسیب یون هایی مانند کلسیم و منیزیم محلول باعث افزایش SAR خاک و کاهش نفوذ‌پذیری آن در درازمدت خواهد شد. براساس برآوردهای انجام‌شده، مقدار گچ مورد نیاز به منظور کاهش اثرات سوء سدیم اضافی پساب 62/8 تن در هکتار می‌باشد. پساب موجود از نظر عناصر غذایی وضع مطلوبی دارد و استفاده از آن در تولید گیاهان صنعتی و علوفه‌ای از جمله پنبه، جو و هالوفیت‌ها بلامانع است. از نظر عنصر سمی بر (B) هیچگونه محدودیتی ندارد. آستانه تحمل غالب گیاهان زراعی بیش از غلظت عناصر کلر و سدیم در پساب است. غلظت فلزات آهن، مس، روی و منگنز نیز در طول دوره اندازه‌گیری کمتر ازحدود بحرانی سمیت ارائه شده بوده و عناصر فوق‌الذکر هیچگونه سمیت یونی برای گیاهان توصیه‌شده ایجاد نخواهند کرد. در مجموع، پنبه، آفتابگردان، ذرت، سورگوم، گلرنگ و کنجد جزء گیاهانی هستند که کشت و آبیاری آنها با پساب خروجی از تصفیه خانه فاضلاب شهر یزد بر اساس استانداردهای جهانی بلامانع است.