عملکرد برنج تحت مدیریت‌های زهکشی سطحی و زیرزمینی و ارزیابی مدل آکواکراپ

Abstract

مدل­هایی که اثرات مقادیر مختلف آب بر عملکرد محصول را به صورت کمی شبیه­سازی می­کنند، ابزارهایی مفیدی برای مدیریت آب در سطح مزرعه و بهینه­سازی کارایی مصرف آب می­باشند. در این پژوهش از مدل AquaCrop جهت شبیه­سازی عملکرد برنج رقم طارم تحت مدیریت­های مختلف زهکشی زیرزمینی و سطحی استفاده شد. داده­های مورد نیاز از پایلوت زهکشی زیرزمینی اراضی شالیزاری تجهیز و نوسازی شده دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال­های زراعی 1390 و 1391 تهیه شد. برای کمی­سازی و صحت­سنجی اثرات مدیریت­های مختلف آب بر عملکرد برنج، واسنجی، اعتبارسنجی و آنالیز حساسیت مدل براساس اندازه­گیری­های مزرعه­ای انجام شد. نتایج نشان داد که مدل توانست پارامترهای مختلف را با دقت بالایی (91/0d>) شبیه­سازی کند. در تیمارهای زهکشی زیرزمینی، دقت پیش­بینی بسیار بالا بود. خطای شبیه­سازی مدل در تیمار زهکشی سطحی بیشترین مقدار را داشت، به­طوری که برای عملکرد، 13 درصد و برای بیوماس 27 درصد به­دست آمد. متوسط مقدار ریشه میانگین مربعات خطا در شبیه‌سازی عملکرد دانه برنج، 5/191 و برای بیوماس برابر 8/745 کیلوگرم بر هکتار به­دست آمد. یافته­های این پژوهش، کارایی مناسب مدل AquaCrop در شبیه­سازی فرایند رشد و تاثیر زهکشی سطحی و زیرزمینی بر عملکرد برنج را تایید می‌کند و می­توان از این مدل جهت بهبود مدیریت آبیاری و زهکشی در اراضی شالیزاری استفاده نمود.