تغییرات مورفولوژی رودخانه پلرود در پایین‌دست سد، قبل و بعد از احداث سد در مقیاس کوتاه‌مدت

Abstract

با احداث سدهای مخزنی مقدار زیادی از رسوبات در پشت آن‌ها ته نشین می­شود. بنابراین آب رها شده از سد بصورت زلال بوده و ظرفیت انتقال رسوب بالایی دارد که باعث فرسایش رودخانه در پایین­دست سد می­شود. در این پژوهش با استفاده از مدل­های ریاضی، تغییرات مورفولوژی رودخانه پلرود در پایاب سد برای یک دوره کوتاه ­مدت پس از احداث سد، پیش­بینی شد. سپس نتایج آن با حالت عدم­ وجود سد مقایسه شد. نتایج نشان داد که در حالت وجود سد، فرسایش بیشتری در رودخانه ایجاد می­شود. بیشترین فرسایش در حالت وجود سد، 7/4 متر و در حالت عدم ­وجود سد 7/3 متر می­باشد. بیشترین تاثیر احداث سد بر مورفولوژی رودخانه، تا فاصله 10 کیلومتری از محور سد در پایاب می­باشد. در فواصل دورتر تغییرات بستر رودخانه در دو حالت وجود و عدم­وجود سد تقریبا مشابه و شدت این تغییرات بسیار کم می­باشد. بیشترین تغییرات در رودخانه در سال­های ابتدایی رخ داده و با گذشت زمان از شدت تغییرات کاسته شده است. نتایج همچنین نشان داد که فرسایش و رسوبگذاری در رودخانه با گذشت زمان در حال رسیدن به تعادل می­باشد و رودخانه به حالت رژیم خواهد رسید.