بررسی نقش حاشیه‏نشینی در سرمایۀ اجتماعی (مورد مطالعه: شهر ارومیه)

Abstract

سرمایۀ اجتماعی از مفاهیم نوینی است که امروزه در بررسی‏های اقتصادی، اجتماعی، جوامع مدرن و حتی در حال توسعه مطرح شده است، اما طرح این مسأله در کنار بحث حاشیه‏نشینی به عنوان یک معضل اجتماعی سابقۀ طولانی ندارد. در این تحقیق تلاش بر این بوده است که علاوه بر تعیین نقش حاشیه‏نشینی در سرمایۀ اجتماعی، زنان و مردان نیز در این بین با توجه به محل زندگی‏شان مورد تحلیل قرار گیرند. بر این اساس پس از تدوین چارچوب نظری متشکل از نظریه بوم‏شناختی، فرضیه‏های تحقیق تعیین گردیدند. با کاربرد روش پیمایش و با استفاده از تکنیک پرسشنامه از یک نمونۀ 400 نفری زنان و مردان حاشیه‏نشین و غیرحاشیه‏نشین شهر ارومیه به جمع‏آوری اطلاعات پرداخته شد. در این تحقیق از روش نمونه‏گیری خوشه‏ای بهره جسته شده است. یافته‏های تحقیق نشان دادند تعامل بین جنسیت و محل سکونت در سرمایۀ اجتماعی معنی‏دار است. سرمایۀ اجتماعی زنان و مردان حاشیه‏نشین و غیرحاشیه‏نشین متفاوت است. بدین گونه که زنان حاشیه‏نشین کمترین و مردان غیر حاشیهنشین از بیشرین سرمایۀ اجتماعی برخوردارند. همچنین تعامل بین قومیت و تحصیلات و محل سکونت در سرمایۀ اجتماعی معنی‏دار میباشد، در حالی که این رابطه برای تأهل و تحصیلات با سرمایۀ اجتماعی معنی‏دار نیست. به این ترتیب افراد کم سواد از کمترین سرمایۀ اجتماعی برخوردارند. نتایج این تحقیق توجه به افراد حاشیه‏نشین به خصوص زنان و قومیت‏های مختلف را ضروری می‏نماید.