بررسی نقش رسانه‌ها در ایجاد همگرایی ملّی و امنیت پایدار در استان آذربایجان غربی

Abstract

رسانه‌های جمعی، نقشی دوگانه در خصوص جوامع دارند؛ از طرفی با دستکاری و تحریک به تغییر و تهدید بافت اجتماعی یک جامعه مبادرت می‌ورزند و نابسامانی‌های اجتماعی را دامن می‌زنند و از طرفی دیگر می‌توانند با مدیریت صحیح از ایجاد شکاف‌های اجتماعی جلوگیری کنند. استان آذربایجان‌غربی به علت داشتن مرز مشترک با سه کشور جمهوری نخجوان، ترکیه و عراق آماج بیشترین تأثیرات رسانه‌ای است. بنابراین نیاز به رسانه‌های داخلی در جهت بالابردن امنیت مرزها، کنترل و مدیریت محیط، جامعه‌پذیری سیاسی و اجتماعی، ایجاد همبستگی بین اجزای گوناگون جامعه، هم‌گرایی ملّی، حمایت از هنجارهای اجتماعی و … احساس می‌شود. این مقاله با هدف بررسی نقش رسانه‌ها در ایجاد هم‌گرایی ملّی و امنیت پایدار، با تأکید بر نقش رسانه‌های استانی آ.غ در ایجاد هم‌گرایی در بین مرزنشینان این استان ارائه گردیده است. میزان این تأثیر را از دیدگاه خبرگان مرزنشین جویا شده‌ایم. نتایج تحقیق حاکی از آن است که تلویزیون در ایجاد هم‌گرایی چهار عامل جامعه‌پذیری، تقویت هم‌بستگی و جلوگیری از واگرایی، تقویت ارزش‏های ملّی و تقویت ارزش‏های اسلامی و رادیو فقط بر دو عامل «تقویت ارزش‏های ملّی» و «تقویت ارزش‏های اسلامی» اثر معنا‌داری دارند و مطبوعات بر هیچ‌یک از این عوامل اثر معنی‌داری ندارند. بیشترین تأثیر رسانه‌ها در این زمینه، بر مرزنشینان شهر سلماس و کمترین تأثیر بر مرزنشینان شهر پیرانشهر بوده است. از بین برنامه‌های مختلف رسانه-ای، «تهیه و پخش فیلم‌ها و سریال‏های پلیسی» و «پخش گزارش‏های خبری از قبیل حوادث مرزی و ...» بیشترین تأثیر را داشته-اند