تأثیر گوگرد بر فرایند گیاه‌پالایی اسفناج از خاکهای آهکی آلوده به کادمیم

Abstract

همزمان با افزایش آلودگی خاکها ناشی از کاربرد لجن فاضلاب و کودهای فسفره و نگرانی انتقال این عنصر به گیاهان و چرخه مواد غذایی، روشهای متعددی از جمله گیاه‌پالایی برای پاکسازی زمین‌های آلوده پیشنهاد شده است. از آنجا که آهک نقش مهمی در نگهداری کادمیم در خاکهای آهکی دارد بنابراین به‌نظر می‌رسد اکسایش گوگرد با تأثیر بر‌ این بخش بتواند راندمان فرایند گیاه‌پالایی و استخراج کادمیم را بهبود بخشد. برای مطالعه تأثیر گوگرد تلقیح شده با باکتری <em>تیوباسیلوس</em> (معادل صفر،‌2،‌ 4 و 6 تن در هکتار) در خاکهای آهکی آلوده به 40 میلی‌گرم کادمیم در کیلوگرم خاک، بر اکسایش گوگرد و غلظت کادمیم عصاره‌گیری شده با دی‌اتیلن تری‌آمین پنتااستیک‌اسید و فرایند گیاه‌پالایی توسط اسفناج در طی 50 روز رشد گیاه، آزمایش گلخانه‌ای انجام گردید. تغییر pH، قابلیت هدایت الکتریکی و مقدار سولفات اندازه‌گیری شده بیانگر فرایند اکسایش گوگرد بود. با این‌حال، به‌رغم عدم مشاهده تغییر در غلظت کادمیم عصاره‌گیری شده با DTPA، کاربرد گوگرد به‌طور متوسط غلظت این عنصر را نسبت به شاهد 71/6 درصد افزایش داد اما مقدار رشد گیاه متأثر از سمّیت کادمیم و شوری خاک کاهش یافت. بیشترین مقدار جذب و استخراج کادمیم در تیمار معادل 2 تن در هکتار گوگرد و با 63 درصد افزایش نسبت به شاهد اندازه‌گیری شد. به‌نظر می‌رسد به‌رغم کاهش رشد گیاه در تیمارهای آزمایشی، کاربرد گوگرد در این خاکها توانسته مقدار استخراج کادمیم و فرایند گیاه‌پالایی را بهبود ببخشد و بیشترین بهره‌وری در تیمار معادل 2 تن در هکتار گوگرد و با 63 درصد افزایش نسبت به شاهد اندازه‌گیری شد.