تغذیه‌گرایی مخازن سدها: مدل‌سازی دو بعدی مخزن کرخه

Abstract

هدف از این مطالعه، توسعه مدلی برای مخزن سد کرخه به‌منظور 1) شبیه‎سازی دما و پارامترهای کیفی، 2) کمک در توسعه مدلی برای درک بهتری از دما و پارامترهای کیفی در عمق مخزن و فرایندهای مؤثر بر آن و 3) آنالیز حساسیت رفتار سیستم به ضرایب انتخاب شده در کالیبراسیون مدل و نیز تغییر در بار آلاینده‎های ورودی به سیستم بود. مدل دو بعدی CE-QUAL-W2 به‌منظور شبیه‌سازی هیدرودینامیکی دما و پارامترهای کیفی در مخزن، در سالهای 1384 تا 1385 مورد استفاده قرار گرفته است. داده‌های ورودی به سیستم شامل هندسه مخزن، شرایط آب و هوایی، شدت جریان ورودی، دما و غلظت پارامترهای کیفی جریان ورودی به مخزن می‌باشد. پارامترها و ضرایب انتخاب شده در کالیبراسیون مدل، شامل پارامترهای مؤثر بر دما، غلظت ارتوفسفات، آمونیوم، نیترات، کلروفیل آ و اکسیژن محلول بود. از سایر پارامترهای شبیه‌سازی شده می‌توان به مواد آلی محلول معلق، جامدات معلق، جامدات محلول، CBOD و pH اشاره کرد. کالیبراسیون و صحت‎سنجی مدل بر اساس پروفیل‌های قائم دما و غلظت پارامترهای کیفی در چهار مقطع مخزن صورت پذیرفت. کالیبراسیون مدل در دوره اردیبهشت تا آذر 1384 و تأیید آن در طی دی ماه 1384 تا تیر 1385 انجام گردید. نتایج، نشان‌دهنده همخوانی نسبتاً مناسب نتایج حاصل از مدل‌سازی و داده‎های مشاهداتی هستند. پس از ترسیم تصویر کلی از شرایط تغذیه‎گرایی مخزن، آنالیز حساسیت به پارامترهای مؤثر در کالیبراسیون دما و کیفیت آب و همچنین نقش تغییر در بار آلاینده‎های ورودی به سیستم در پیش‎بینی رفتار سیستم مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان دهنده اهمیت بار فسفر در کنترل روند تغذیه‎گرایی در مخزن کرخه بود.