تعیین علل تغییر کیفیت آب زیرزمینی با روش‌های ایزوتوپی و شیمیایی در آبخوان شبستر- صوفیان

Abstract

<strong>محدودیت منابع آب در اقلیم‌های خشک و نیمه خشک، باعث شده که مصرف کنندگان اقدامات لازم برای محافظت و بهره‌برداری و کنترل تغییرات کیفی آن‌ها را در برنامه کاری خود قرار دهند. در همین راستا یکی از بهترین روش‌های مطالعات منابع آب، ردیابی با ایزوتوپ‌هاست. ایزوتوپ‌ها با قرار گرفتن در مولکول آب از زمان تشکیل باران در اتمسفر، نفوذ، جریان و ظهور، قادرند اطلاعات ارزشمندی از سیکل هیدرولوژی ارائه دهند. به‌منظور حفاظت، کنترل و بهره‌برداری از منابع آبی، تعیین علل تغییر کیفیت و افزایش شوری آب‌های زیرزمینی آبخوان شبستر- صوفیان، که در شرق دریاچه ارومیه قرار دارد، با همکاری مؤسسه تحقیقات آب، آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بررسی شد. در این پژوهش 76 نمونه آب در فصول خشک و مرطوب برداشت شد و تعیین مقدار اکسیژن هجده، دوتریوم، تریتیوم، ترکیب شیمیایی و آنالیز آن‌ها در آزمایشگاه صورت پذیرفت. سرانجام بر اساس آنالیزها و تحلیل جایگاه نمونه‌ها روی نمودارهای ایزوتوپی، عواملی نظیر تبخیر، انحلال رسوبات تبخیری و تداخل آب‌های شور با آبخوان، از علل اصلی این تغییرات شناخته شد. تفاوت چشمگیر ترکیبات و جایگاه نمونه آب دریاچه بیان نمود که آب دریاچه عامل شوری آبخوان نیست.</strong>