ذهن
مرور بر اساس
مجموعه‌های این پایگاه
ارسال های اخیر
-
کاربست نظریه استعاره مفهومی و تلفیق مفهومی در تحلیل زبانشناختی سوره حدید
(آیت الله علی اکبر رشاد, 2025-03-21)هدف این پژوهش که به روش تحلیلی-توصیفی انجام شده است، پاسخ به این سوالات است که آیا نظریه استعاره مفهومی در تبیین ساختار مفهومی سور مسبحات در قرآن مجید کارآمد است و آیا نظریه شبکه‌های تلفیق مفهومی در تبیین ساختار مفهومی ...
-
تبیین ماهیت و کارکرد شناخت تاملی از منظر ارنست سوسا
(آیت الله علی اکبر رشاد, 2025-03-21)مقاله حاضر با روش تحلیلی-انتقادی به تبیین ماهیت و کارکرد شناخت تاملی از منظر ارنست سوسا می پردازد. شناخت تاملی،شناختی مرتبه دوم است که فضایل فاعلی نقش اساسی در ساخت آن دارند و این شناخت را به شناختی تماما آگاهانه و قصدی ...
-
وجدان اخلاقی از دیدگاه علامه محمدتقی جعفری: بررسی معرفت‌شناختی
(آیت الله علی اکبر رشاد, 2025-03-21)درباره وجدان از ابعاد مختلف معناشناختی، هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی، و در معرفت‌شناسی وجدان از مباحث متعددی از جمله معرفت وجدان به‌حسن و قبح اخلاقی می‌توان بحث کرد. اینکه آیا می‌توان وجدان را یکی از راه‌های شناخت احکام ...
-
لذت بی غرض کانتی از منظر علوم شناختی
(آیت الله علی اکبر رشاد, 2025-03-21)اطلاق و تلقی زیبا از پدیدارهای هستی در درازنای اندیشه انسان اندیشمند، پیوسته یکی از موضوعات پرکشش و البته چالشی بوده است. فلسفه‌ورزی با همه ابزارها و رویکردهای گونه‌گون خودیکی از راه‌های پاسخ به این مسئله بوده و هست. یکی ...
-
بررسی تأثیر تجرد نفس وعلم، بر تاریخمندی فهم، از طریق تحلیل مراتب ادراک با تأکید بر نظرات علامه طباطبایی
(آیت الله علی اکبر رشاد, 2025-03-21)مقاله حاضر به بررسی تعامل میان نظریه تاریخمندی فهم در هرمنوتیک فلسفی و تأثیر تجرد روح برآن می‌پردازد. هرمنوتیک فلسفی، با تأکید بر پدیدارشناسی، انسان و تمام ابعاد وجودی او، من جمله فهم را زمانی و تاریخی می‌داند. در مقابل ...
-
نگاهی هستی شناسانه به «اصل عدم قطعیت» براساس حرکت جوهری صدرایی
(آیت الله علی اکبر رشاد, 2025-03-21)چکیدهنظریه‌ی کوانتوم یکی از مهم‌ترین نظریات مطرح شده در فیزیک مدرن طی یک قرن گذشته بوده که به لحاظ تأییدات و پیش‌بینی‌های تجربی به‌خصوص در دنیای میکروسکوپی بسیار موفق عمل کرده است؛ اما در کنار این موفقیت‌ها به شدت با ...
-
طرحواره‌های تصویری و کارکرد آنها از دیدگاه زبان‌شناسی شناختی در سورۀ مبارکه حشر
(آیت الله علی اکبر رشاد, 2024-12-21)معناشناسی‌شناختی، زبان را به‌عنوان بخشی از توانایی شناختی بشر می‌داند که می‌تواند جهان متصور انسان را تبیین کند. تجربه‌های جسمانی عاملی مهم، برای شکل‌گیری مفاهیم در ذهن هستند. یکی از تئوری‌های اصلی در این حوزه طرحواره‌های ...
-
ابتناء نظام فلسفی چارلز سندرز پیرس بر خطاپذیرانگاری
(آیت الله علی اکبر رشاد, 2024-12-21)در این مقاله، با معرفی خطاپذیرانگاری، که آموزة اصلی در دیدگاه‌های تکاملی نظام فلسفی چارلز سندرز پیرس است، استدلال می‌شود او با آموزة شانس‌انگاری که ماهیتی تکاملی دارد و تدوین قانون بزرگ تکامل کیهانی که مبتنی بر شانس‌انگاری، ...
-
نقد تقلیل گرایی از منظر فلاسفه ی دوگانه انگار مسیحی درمسئله اراده آزاد
(آیت الله علی اکبر رشاد, 2024-12-21)مسئله اختیار از مهم‌ترین و پرچالش‌ترین مسائلی است که ذهن فلاسفه شرق و غرب را به خود مشغول کرده است. در میان این فلاسفه، گروهی از فیزیکالیست‌ها با رویکردی تقلیل‌گرایانه در تلاش برای پاسخ‌گویی به این سوالات هستند: چگونه انسان ...
-
بازخوانی دیدگاه ملاصدرا در مساله علم با رویکرد منطق فازی
(آیت الله علی اکبر رشاد, 2024-12-21)نگرش متافیزیکی خاص حاکم بر منطق‌فازی، اصولی چون سیالیت، فازی، پیوستاروجودی و شناخت دارای‌مراتب را به‌عنوان بنیان و شالوده مسائل و قواعد فوق قرار‌می‌‌دهد. دیدگاه ملاصدرا در مساله علم را می توان در تناظر با منطق فازی، قرارداد: ...
-
ذات گرایی جدید در علوم (جنبش رئالیستی جدید)
(آیت الله علی اکبر رشاد, 2024-12-21)«ذات‌گرایی جدید» مابعدالطبیعه جدیدی است که با احیاء ذات‌گرایی قدیم، بسط ذات و خواص ذاتی(واقعیت و خواص واقعی) به ذوات و خواص ذاتی جوهری، رویدادی، فرایندی، رابطه‌ای، و خاصیتی، بسط آنها به ذوات و خواص ذاتی طبق واقع و طبق ...
-
بررسی رابطه ذهن با انواع ادراکات نفسانی از منظر ابن‌سینا
(آیت الله علی اکبر رشاد, 2024-10-22)ابن‌سینا در بخش‌های متعددی از کتب خود، در هنگام سخن گفتن از ادراک و یا قوای ادراکی، به واژه ذهن اشاره نموده است که حاکی از اهمیت ویژه ذهن در تحقق ادراکات است؛ به همین دلیل، بیان این مطلب صحیح به نظر می‌رسد که مقدمه درک ...
-
منطق اکتشاف سنت‌های اجتماعی در تولید علوم انسانی اسلامی با تأکید بر قرآن کریم
(آیت الله علی اکبر رشاد, 2024-12-21)مطالعه سنت‌های اجتماعی و شناخت علل، عوامل و آثار آنها، نقش بی‌بدیلی در تولید علوم انسانی و اجتماعی اسلامی دارد. بی‌گمان دستیابی به این‌گونه از قوانین، بر مبنای روش و منطق خاصی صورت می‌پذیرد که از آن به منطق اکتشاف سنت‌های ...
-
معناشناسی شناختی مغفرت براساس نظریه پیش نمونه
(آیت الله علی اکبر رشاد, 2024-10-22)معناشناسی شناختی مغفرت در قرآن در حقیقت به معنای مفهوم‌سازی‌های خداوند از این واژه است. برای شناخت این مفهوم سازی‌ها می‌توان از قواعد معناشناسی شناختی بهره برد. یکی از این قواعد پیش‌نمونه است. بر اساس نظریه پیش‌نمونه افراد ...
-
گریزناپذیری ارزش‌داوری‌های ناشناختی در استدلال علمی: استدلال مرزبندی
(آیت الله علی اکبر رشاد, 2024-10-22)از مهم‌ترین و پرتکرارترین استدلال‌ها در پشتیبانی از گریزناپذیری نقش‌آفرینی ارزش‌های ناشناختی در استدلال‌های علمیِ پشتیبان گزینش نظریه‌ها و مدعیات علمی، استدلالی است که می‌توان آن را استدلال مرزبندی نامید. در کوتاه‌ترین شکل ...
-
استدلال فودور به نفع تفردگرایی روان‌شناختی؛ بررسی واکنش رابرت ویلسُن
(آیت الله علی اکبر رشاد, 2024-10-22)در این مقاله، استدلال فودور به نفع تفردگرایی روان‌شناختی و واکنش ویلسن به آن را بررسی می‌کنم. طبق استدلال علّی فودور هر نظریه علمی، حالات را با توجه به نیروهای علّی‌شان، متفرد می‌سازند. روان‌شناسی التفاتی فهم‌عرفی، حالات ...
-
بررسی و تحلیل دیدگاه ملاصدرا در مورد خودآگاهی با نظر به رویکردهای ایستا و پویا به خودآگاهی در علوم شناختی و فلسفه ذهن
(آیت الله علی اکبر رشاد, 2024-10-22)امروزه در تقابل با رویکرد ایستا (دکارتی) به خودآگاهی، در حوزه علوم شناختی و فلسفه ذهن رویکرد جدیدی به خودآگاهی شکل گرفته است که از آن با نام رویکرد پویا یا تکامل گرا یاد می‌شود. قائلین به این رویکرد که از جمله آنها می‌توان ...
-
دوگونه معرفت‌شناسی سایبر
(آیت الله علی اکبر رشاد, 2024-10-22)پرداختن به معرفت‌شناسی سایبر از این جهت اهمیت و ضرورت دارد که به تدریج فضای سایبر به منبع معرفتی بشر تبدیل شده است و بی‌تردید، در آینده به صورت بخشی از مغز بشر درخواهد آمد. امروزه ما برای به دست آوردن اطلاعات به گوگل، و ...
-
گذر از خودشناسی به شناخت غیر از منظر سهروردی و دکارت
(آیت الله علی اکبر رشاد, 2024-07-22)سهروردی و دکارت ضمن تعلق به دو فرهنگ فکری مختلف و اتخاذ مبانی فلسفی متفاوت بر نقش خودشناسی در معرفت تأکید دارند. در فلسفۀ دکارت من می‌اندیشم، پس هستم به‌عنوان پایۀ معرفت در نظر گرفته می‌شود که شناخت سایر مراتب وجود مانند ...
-
کارکرد استعاره مفهومی در تحلیل چالش کلامی آیه 116 سوره مائده.
(آیت الله علی اکبر رشاد, 2024-07-22)اطلاق نفس برای خداوند در فراز «لا اعلم ما فی نفسک» آیه 116 سوره مائده، دانشمندان مسلمان را با دو چالش مربوط به جسمانیت خداوند مواجه کرده است. چالش نخست اطلاق نفس بر خداوند که جسمانیت را به همراه دارد و چالش دوم، ظرفیت در ...
