ضرورتِ تصحیحِ انتقادیِ مقدمه‌الأدبِ زمخشری

Abstract

پژوهشگران چنان­که باید به مقدمه‌الأدب زمخشری توجّه نکرده­اند. یکی از دلایل این امر، در دست نبودنِ تصحیحی منقّح، روشمند و دقیق از این کتاب است. از این‌رو، ضروری است نقایص و ایرادهای چاپ‌های موجود این کتاب برای تصحیح انتقادی این متن بررسی شود. در این مقاله، به انواع اشکالات دو چاپ موجود (چاپ لایپزیک و چاپ دانشگاه تهران)، در مقدمه، متن و فهارس پرداخته شده‌است؛ اشکالاتی مانند نداشتن مقدمه‌های تفصیلی دقیق و روشمند دربارۀ مؤلف و اثرش، معرفی ناقصِ دست‌نویس‌ها، نداشتن روش مشخص در تصحیح متن، ارائه نکردن دقیق نسخه‌بدل­ها، ضبط نادرست مداخل و معادل‌های آنها در نتیجۀ بدخوانیِ دست‌نویس‌ها، ارائۀ توضیحات و ریشه‌شناسی‌های نادرست و وجود اشکالات بسیار در تنظیم فهارس عربی و فارسی. علاوه‌بر اینها، به دست آمدنِ دست‌نویس‌های معتبرتر و کهن‌تر از دست‌نویس‌های استفاده­شده در دو چاپ یادشده، دلیل محکم دیگری بر این ضرورت است.