پی‌بست‌ها و پیش‌بست‌های ضمیری در گویش ابوزیدآبادی

Abstract

پی­بست­ها و پیش­بست­های ضمیری، صرف‌نظر از جایگاه، نقش­های مختلف نحوی دارند. در گویش ابوزیدآبادی سه ضمیر پی­بستی و یک ضمیر پیش­بستی وجود دارند. پی­بست­های فاعلی، مانند فارسی، در پایان اغلب نمودهای فعلی، به‌جز ماضی متعدی ظاهر می­شوند ولی برخلاف فارسی در ماضی متعدی نقش پی­بست مفعولی و متممی دارند. افزون­براین می­توانند بیانگر شمار مفرد و جمع، و به‌ویژه در سوم شخص مفرد، بیانگر جنس دستوری مفعول نیز باشند. گروه دیگر پی­بست­های شخصی­اند که به‌جز ملکیت در فعل­های ماضی متعدی، به غیر از استمراری، عامل­اند. این پی­بست­ها می­توانند میزبان اکثر واژه­های جمله باشند. گروه چهارم پیش­بست­هایی هستند که در فعل ماضی استمراری متعدی، کنندة کار و در مضارع اخباری و التزامی متعدی در نقش مفعولی ظاهر می­شوند، درنتیجه، غالب جمله­هایی که در آنها از فعل متعدی استفاده می­شود دو مفعولی هستند و براساس ساختار ارگتیو، مفعول در شمار و جنس با فعل مطابقت دارد. پی­بست­ها نقش عمده­ای در آشکار ساختن واکه یا همخوانِ پایانیِ حذف شده دارند.