نوشهرگرایی و راهکارهای بهبود ظرفیت‌های عملکردی و سکونتی بافت‌های فرسوده شهری، مطالعه موردی بافت فرسوده شهر سمنان

Abstract

محلات شهری یکی از عناصر مهم و مؤثر تشکیل دهنده حیات اجتماعی شهری هستند. در گذشته، نقش و کارکرد محلات، موجب می‌شد که افراد ساکن، پیوندهای اجتماعی بیشتری نسبت به امروز داشته باشند. در نظریه‌ها و رویکردهای مختلف مرتبط با توسعه محله‌ای نوین، اهمیت مشارکت اهالی محله، در قالب الگوهای برنامه‌ریزی فرآیندگرا و تعامل محور، همچنان مورد تأکید قرار گرفته است. در این میان برنامه‌ریزی اجتماعات محلی با بهره‌گیری از دیدگاه پائین به بالا، بر توانمندسازی، افزایش سرمایه‌های اجتماعی و مشارکت جمعی ساکنین محلات تأکید دارد. برنامه‌ریزی محله‌محور در برنامه‌ریزی شهری، با هدف گردهم‌آوردن گروه‌های مختلف درگیر یا ذی‌نفع و توجه به نیازها و خواسته‌های همگانی ایشان در تهیه طرح‌ها و برنامه‌ها مطرح شده است. این رویکرد امروزه خود را در اندیشه‌های نوشهرگرایی، همچنان دنبال می‌کند. رویکرد نوشهرگرایی بر ارزش‌های سنتی شهرها تکیه دارد. اصولش بر بازگشت به ساختار سنتی محلات تأکید می‌کند و به نظر می‌رسد قادر است با توجه به ظرفیت‌های نوین اجتماعی، راهکارهای مؤثری را در راستای احیای بافت‌های کهن و رو به افول شهری ارائه دهد. در این راستا این مقاله تلاش دارد با استفاده از رویکرد نوشهرگرایی و تأکید بر حفظ و احیای ارزش‌های محله‌محوری، ارتقای عملکرد و افزایش کارایی محله را دنبال نماید. در این مقاله از روش تحقیق کیفی و تحلیل و ارزیابی داده‌ها با استفاده از تکنیک SWOT صورت گرفته است. بنظر می‌رسد به بافتهای کهن و فرسوده بدرستی اندیشیده نمی‌شود و این نکته سرآغاز همه مسائل ومشکلات جاری کشور و شهرمان در عرصه ساختار شهری و شهرسازی است. در نتیجه ضرورت دستیابی به مدیریت مستقل و واحد شهری بمنظور هماهنگی و پیوند بین دستگاههای ذی‌نفوذ در عرصه شهری و همه دستگاههای اجرایی مطرح می‌شود تا بتوان هماهنگی و پیوند بین دستگاههای ذی‌نفوذ در عرصه شهری و همه دستگاههای اجرایی برقرار نمود.