بررسی مبانی فردگرایی روش‌شناختی و نقد فردگرایی روش‌شناختی در نظریه انتخاب عقلایی

Abstract

نظریه انتخاب عقلایی در توضیح رفتار اقتصادی افراد، براساس فردگرایی روش‌شناختی تبیین می‌شود که مبتنی‌بر وجود حقیقی برای افراد مستقل و مشابه است. تحلیل زمینه‌ها و علل منطقی تمایل اقتصاددانان به روش‌شناسی فردگرا و بررسی انتقادی انتخاب فرد به عنوان واحد تحلیل در نظریات انتخاب و رفتار، دغدغه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی این مقاله است.<br /> طبق یافته‌های تحقیق، مبانی هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی و روش‌شناختی چون فردگرایی، تحویل‌گرایی و تسمیه‌گرایی، در گرایش به فردگرایی روشی موثر است. عمده مبانی مطرح شده باطل است و مبانی صحیح نیز به دلیل اشکالات آتی، از تصحیح فردگرایی روش‌شناختی ناتوان است. اشکالاتی چون عدم ملاحظه منشأ و آثار واقعی جامعه و نهادهای اجتماعی، عدم توجه به جامعه‌گرایی روان‌شناختی در انتخاب‌ها و رفتار افراد، عدم تحلیل جامعه در قالب یک کل مرکب، عدم قابلیت و به‌صرفه نبودن تحویل نهادهای اجتماعی به افراد و ناسازگاری فردگرایی روش‌شناختی با مؤلفه‎های انتخاب عقلایی، مفاهیم اجتماعی دانش اقتصاد و تحلیل‌های کوتاه‌مدت اقتصادی، از جمله نقدهای وارد به فردگرایی روش‌شناختی است که برخی صرفا ناظر به نظریه انتخاب عقلایی و برخی شامل همه نظریات مطرح در دانش اقتصاد یا علوم اجتماعی است.