پژوهشنامه تمدن ایرانی
مرور بر اساس
مجموعههای این پایگاه
ارسال های اخیر
-
بررسی نقش حاکمان آل بویه در احیای فرهنگ ایران باستان
(2021-08-23)به دنبال فتح ایران توسط مسلمانان و گرویدن اکثریت ایرانیان به اسلام، به طور نسبی در دو سدهی اول ه. ق فرهنگ ایرانی دچار تغییراتی شد. با وجود این بخش چشمگیری از آداب و سنن ایران پیش از اسلام ، حیات خود را در کنار ارزشهای ...
-
واکاوی ارتباط بین باستان گرایی و ملی گرایی از عصر ناصری تا پایان پهلوی اول(۱۲۲۷-1320ه.ش۱۸۴۸-1941م )
(2021-08-23)ملیگرایی در چارچوب تعاریف نو و متاثر ازغرب جزو گفتمانهای مهم اندیشه سیاسی و اجتماعی ایران معاصر به شمار می رود که طی سدة نوزدهم و عمدتا از عصر ناصری به بعدتوسط اندیشه ورزان غرب آشنا موردتوجه واقع شد و در عهد پهلوی کاملا ...
-
جایگاه نشانه شناختی حکمت اشراق در وحدت کالبدی مساجد (نمونه موردی: مسجد امام اصفهان)
(2021-08-23)سهروردی، پایهگذار حکمت اشراق و بنیانگذار وحدتی در قلمرو نور بود که آن را «وحدت حقیقت» و نور را «حقیقت واحد» نام نهاد. براساس این دیدگاه تمام کثرتهای عالم، با سلسله مراتبی از عوالم نورانی، در احاطه همین حقیقت واحد میباشند. ...
-
نمادشناسی خورشید در منابع تصویری دوره ایلخانی
(2021-08-23)سرزمین ایران با داشتن تمدن بزرگ و گسترده، سرشار از نمادهاست که بازگوکننده باورهای ایرانیان میباشد. یکی از نمادهای بر جای گذشته از کهن ایران زمین و تاریخ اساطیری آن، نماد خورشید است که ریشه در باورها و عقاید مذهبی آن روزگار ...
-
شکاف دین و دولت و بیثباتی سیاسی عصر مشروطه
(2021-08-23)بی ثباتی سیاسی از مشخصات پایدار حیات سیاسی ایران در دوره معاصر بوده است. یکی از دوره های بیثبات در تاریخ سیاسی ایران دوره مشروطیت است. انقلاب مشروطه با پشتیبانی بخشهای زیادی از مردم و طبقات اجتماعی به پیروزی رسید، اما ...
-
آیینهای مرگ در تمدن ایرانی با تکیه بر شاهنامه فردوسی
(2021-08-23)سرچشمة مرگ را همزمان با منشأ حیات باید جستوجو کرد. در فرهنگ اساطیری و باستانی ایران به مسألة مرگ و اعتقاد به سرای باقی و بهشت و دوزخ اشاره شدهاست. مطالعة پیشینة انسان ناظر بر آمیختگی مرگ و زندگی است و به تبع آن دیدگاههای ...
-
نشانه شناسی تطبیقی نمادهای عرفانی منطق الطیر و معماری مساجد
(2022-02-20)مثنوی منطق الطیر عطار، سفرنامهای در قالب حماسه عرفانی با بیانی نمادین از زبان پرندگان است. این سفرنامه آیینی با سلسله مراتب و طی کردن وادیها، گذر از مسیرهایی همراه بارنج و در پی وصل سی مرغ(جان) به سیمرغ(جانان) نگاشته ...
-
تحلیل تطبیقی معماری و تزئینات در بناهای آرامگاهی دوره ایلخانی (مطالعه موردی: آرامگاه یوسف رضا در ورامین و خانقاه شیخ عبدالصمد درنطنز)
(2022-02-20)بعد از مساجد، آرامگاه ها به عنوان بناهای مذهبی و نیمه مذهبی مقام دوم را درجهان اسلام دارا میباشند. در ایرانِ دوران اسلامی به ویژه قرون میانه و ایلخانیان توجه به کمالگرایی و هر چه باشکوهتر ساختن بنا اعم از پلان، تعدد فضا ...
-
حیات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی اسماعیلیه نزاری ایران در دوران حسن صباح
(2022-02-20)جامعه اسماعیلیان نزاری ایران در دوران حسن صباح با الگوگیری از دعوت فراگیر اسماعیلیه پیش از دوره نزاری(دعوت قدیم) از گروههای متنوع اجتماعی تشکیل یافته و دارای هویت فرهنگی خاص خویش بود که از جمله نشانه های آن وجود مرکز علمی، ...
-
تحلیل انتقادی تواریخ هرودوت در باب تبار بنیان گذار تمدن هخامنشی
(2022-02-20)هخامنشیان در سدۀ ششم تا چهارم پیش از میلاد تمدنی بسامان و یکپارچه را پایه نهادند که وسعت قلمروی آن تمدن سرزمینهای بابل، آشور، ایلام، لودیا، ماد، مصر، یونانیان آسیای صغیر و بخشی از هند را در بر میگرفت. بنیانگذار تمدن ...
-
تجلّی گروه اجتماعی عیّاران، ویژگی ها، سنّت ها و آموزههای آنان در شعر حافظ شیرازی
(2022-02-20)عیّاران، از زمرۀ گروههای اجتماعی تأثیرگذار در تاریخ ایران به شمار میروند. هجوم مغول و پیامدهای سیاسی و اجتماعی حاصل از آن، در سدههای هفتم و هشتم هجری، زمینۀ فعالیّت و کنشگری عیّاران را فراهم نمود و دامنۀ پارهی از ...
-
واکاوی نهاد وقف در دوره سلاجقه کرمان(583-433 ه.ق)
(2022-02-20)سنّت حسنه وقف، یکی از مصادیق بارزاحسان وخیرخواهی است که انسان تحت تأثیرآموزههای انبیاء، آنرا از دیرباز بنیان نهاده و همواره با ایجادبناهای عام المنفعه و معیّن کردن موقوفاتی برای آنها، به بخش عظیمی از نیازهای جامعۀ خود ...
-
تاثیر اقلیم دشت سرخس بر شکلگیری کالبد بنای رباط شرف جهت نیل به آسایش حرارتی
(2022-02-20)بهرهوری از انرژی های طبیعت، از زمان گذشته تا کنون یکی از مهمترین شاخصههای شکلگیری بنا بوده است. این موضوع در مناطق بیابانی و نیمهبیابانی به دلیل شرایط سخت اقلیمی اهمیت فراوانی پیدا میکرده است. معماری ایرانی اسلامی، ...
-
خوانشی بر بازخوانی وحدت در هنرهای بومی سنتی میبد مبتنی بر مفاهیم هنر اسلامی
(2022-02-20)هنرهای بومی- سنتی در هر منطقه، بازنمود دیداری و فرهنگی آن منطقه بهشمار میروند. از آنجایی که این صنایع بیشتر متکی به مواد، مصالح و تخصص بومی و سنتی هستند، علاوهبر کاربردی بودن نمایانگر شیوه زیست مردمان، اندیشه و فرهنگ ...
-
جایگاه اقتصادی، اجتماعی -هنری شالبافان کرمان در دوره قاجار
(2022-02-20)هنر وصنعت شالبافی کرمان نه تنها یک هنر بلکه یک فرهنگ موثر بر همه ابعاد زندگی ساکنان این وادی بوده ، و شالبافی در کرمان شکل دهنده یکی از مهم ترین گروه های صنفی دوره قاجار بوده است بطوریکه بیش از ثلث مردم به کار شالبافی ...
-
مفهوم نبرد در اسطوره های ایران و بین النهرین با تاکید بر نقش برجسته های هخامنشی، آشوری و بابلی
(2022-02-20)انسانها برای تداوم زندگی به شکار وابسته بوده اند ولی نقش شکار در تمدن آشور به نوعی متحول شده و به ابزاری در دست پادشاهان برای نمایش قدرت خود در قالب تصاویر شکار حیوانات قدرتمند یا صحنه های جنگ بدل گردیده است. یکی از موضوعاتی ...
-
بررسی وضعیت زنان حرمسرای شاهان صفوی از نگاه سیاحان اروپایی
(2022-02-20)با شکلگیری دولت صفوی و ایجاد ثبات و اقتداردر ایران، زمینه برقراری ارتباط میان ایران و سایر کشورهای اروپایی فراهم شد. در پی آن نمایندگان و سفرایی از این کشورها برای مقاصد مختلف روانه ایران شدند و شماری از آنها شرح سفر خود ...
-
بررسی اشیاء مفرغی لرستان از منظر نمادشناسی (مطالعه موردی نقش گیلگمش)
(2022-02-20)اشیاء مفرغی لرستان از نظر نمادشناسی به چهار دسته تقسیم میشوند: نقوش حیوانی، نقوش گیاهی، نقوش انسانی و نقوش هندسی. تصویر گیلگمش نیز در میان نمادهای مورد استفاده اشیای مفرغی لرستان نیز دیده میشود. این نقش به صورهای مختلف ...
-
اقدامات تمدنی دولت شیعی آل بویه (322تا448 ه.ق) با تأکید براقدامات اقتصادی
(2022-02-20)ظهور حکومت شیعی مذهب آل بویه در قرن چهارم هجری به عنوان یکی از مهمترین حوادث تاریخی قرن چهارم و پنجم هجری، تاثیرات عمیق و مهمّی در تحولات جامعه آن روزگار و به طور خاص تحولات و شرایط اقتصادی داشته است. با توجه به ثبات نسبی ...
-
چشماندازی آلمانی از تاریخ ساسانیان (کتاب «مبانی تاریخ ساسانیان» در بوتة نقد)
(2022-02-20)در دنیای باستان و پس از ایرانیان پارتی، ساسانیان هماوردان نیرومند امپراتوری روم و سپس بیزانس بودند. همچنین تاریخ ساسانیان، نقطة اوج تاریخ شرق باستان و آخرین دورة تاریخ مردم ایران پیش از برآمدن اسلام است. همازاینرو، ...