تحلیل پدیدارشناختی علل گرایش برخی از مدیران به بهره کشی از زیردستان در مدرسه

Abstract

پژوهش حاضر، با هدف بازنمایی تجارب زیسته کارکنان مدارس در مورد عوامل گرایش برخی مدیران به بهره‌کشی از زیردستان انجام ‌شده‌است. بدین‌منظور از رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی از نوع توصیفی استفاده‌شد. مشارکت‌کنندگان به شیوه هدفمند از نوع ملاکی و از بین معلمان و معاونان مدارس دولتی شهرستان مهدی‌شهر استان سمنان انتخاب‌شدند. داده‌ها با استفاده از فن مصاحبه نیمه‌ساختارمند با 10 نفر از معلمان و معاونان گردآوری‌شد و مبتنی بر راهبرد کُلایزی، تحلیل گردید. به‌منظور افزایش اعتبارپذیری، انتقال‌پذیری، اتکاپذیری و تاییدپذیری، از شیوه‌های«بهره‌گیری از نظرات همکاران پژوهشی و تأیید آن‌ها»، تحلیل موارد منفی، سه‌سو‌سازی، کنترل از سوی اعضا، «تبیین جزئیات دقیق فرایند گردآوری و تحلیل داده‌ها»،«درگیری طولانی مدت»، «بازرسی و بازبینی در زمان کُدگذاری»، و استفاده شد. تحلیل عمیق داده‌ها به شناسایی و طبقه‌بندی 24ملاک و 4عامل اصلی شامل‌"نحوه انتصاب مدیران"، "خصوصیات اخلاقی و شخصیتی مدیران"، "خصوصیات حرفه‌ای مدیران" و "خصوصیات اخلاقی زیردستان" منتج‌گردید که می‌تواند تصویری روشن از عوامل گرایش برخی از مدیران به بهره‌کشی از زیردستان، ارائه‌نماید. به نظر می‌رسد، اجرایی‌سازی نظام ارزشیابی پویا و با ضمانت اجرایی برای تشخیص کیفیت انتصاب و عملکرد مدیران مدرسه که با مشارکت عوامل انسانی درون مدرسه، انجام شود، می‌تواند در بهبود فضای تعاملی در مدرسه و جلوگیری از رفتارهای استثمارگرایانه احتمالی، اثربخش باشد.