بررسی رابطه ویژگی‌های شخصیت محمدرضا پهلوی و وابستگی در سیاست خارجی

Abstract

بخش مهمی از علم سیاست به شناسایی رفتار و افکار انسان مربوط می‌شود. رهبران سیاسی به‌رغم مقام خود در جامعه، ویژگی‌های شخصیتی مختص به خود را دارند که می‌تواند پیامدهایی برای تصمیم گیری آنها در عرصه سیاست داشته باشد. از این رو لازم است برای فهم اقدامات و سرنوشت رهبران سیاسی، شخصیت آنان به دقت از دیدگاه‌های روانشناختی مورد واکاوی قرار گیرد این مقاله بدنبال پاسخ به این سئوال است که چگونه ویژگی‌های شخصیتی شاه در پیوند با سیاست خارجی او مبتنی بر وابستگی بوده است؟ روش تحقیق در این مقاله کیفی با رویکرد توصیفی-تاریخی است و داده‌های پژوهش به شیوه کتابخانه‌ای و از طریق فیش برداری جمع آوری شده است. بر اساس تحلیل رفتار متقابل اریک برن و بررسی سبک رشد شخصیتی محمد رضا پهلوی به نظر میرسد، نوع تربیت خانوادگی شاه مبتنی بر استبداد رضاشاهی از یک طرف و تنوع محیط‌های تربیتی محمدرضا از طرف دیگر باعث شده بود تا علاوه بر ظهور وابستگی در شخصیت او به روسای جمهوری امریکا به عنوان «پدر» نگاه کند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که به واسطه حضور رضاشاه به عنوان فردی قدرتمند در زندگی شخصی و سیاسی محمدرضاشاه، او هرگز نتوانست از سیطره روانی پدر خارج شود و در تعاملات سیاسی همواره بدنبال یک حامی بوده است..