بررسی نقش جمعیت خانواده بر ابعاد روانی ‌فرزندان: امید به زندگی، تاب‌آوری و تمایزیافتگی

Abstract

هدف این پژوهش، مقایسه امید به زندگی، تاب‌آوری و تمایزیافتگی در نوجوانان خانواده‌های چند فرزند و تک فرزند شهر خرم‌آباد بود. طرح پژوهش رابطه‌ای از نوع علی ـ مقایسه‌ای است. جامعه آماری شامل تمام دانش‌آموزان نوجوان دختر و پسر دوره متوسطه اول و دوم شهر خرم‌آباد در سال تحصیلی 95 ـ 1394 بود. حجم نمونه شامل 150 نفر دانش‌آموز از خانواده‌های تک فرزند بودند که به صورت نمونه‌گیری در دسترس و 150 نفر دانش‌آموز از خانواده‌های چند فرزند که متناسب با افراد تک فرزند به‌صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه امید به زندگی اشنایدر (1991)، مقیاس تاب‌آوری کانر و دیویسون (2003) و پرسشنامه تمایزیافتگی اسکورون (2000) بوده است. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از تحلیل واریانس چند متغیری و تک متغیره استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین میزان امید به زندگی، تاب‌آوری و تمایزیافتگی نوجوانان خانواده-های تک فرزند و چند فرزند تفاوت معناداری وجود دارد (001/0P=)؛ بدین معنی که میزان امید به زندگی، تاب-آوری و تمایزیافتگی در نوجوانان خانواده‌های چند فرزند از نوجوانان خانواده‌های تک فرزند بیشتر بود. با توجه به نتایج این مطالعه، که نوجوانان خانواده‌های تک فرزند، از بین متغیرهای مورد مطالعه، میانگین کمتری را نسبت به نوجوانان خانواده‌های چند فرزند نشان دادند، لازم است زمینه‌ کسب آگاهی بیشتر در مورد ویژگیهای نوجوانان خانواده‌های تک فرزند و چند فرزند و همین‌طور شیوه‌های فرزندپروری مناسب برای والدین این کودکان در جامعه فراهم شود