بازاندیشی نقشهای جنسیتی زنانه و تعیین کننده‌های فرهنگی و اجتماعی مرتبط با آن (مورد مطالعه: زنان متأهل شهر شیراز)

Abstract

در چند دهه اخیر زنان با به چالش کشاندن نقشهای سنتی و بازتعریف نقشهای جنسیتی درپی یافتن هویتی فراتر از نقشهای مرتبط با خانه و خانواده هستند. باز‌اندیشی در نقش‌های جنسیتی بستگی به نگرش و عقیده در مورد آن دارد. هدف این مطالعه بررسی نگرش زنان به نقشهای جنسیتی و تبیین عوامل فرهنگی و اجتماعی مؤثر بر آن است که به شیوه کمی و و با روشهای توصیفی، همبستگی و علی در سال 139۸ ­ـ ۱۳۹۷ انجام شده است. در این بررسی با استفاده از ابزار پرسشنامه و براساس نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب، 600 نفر از زنان متأهل شهر شیراز بین مناطق یازده‌گانه این شهر انتخاب شدند و پس از جمع‌آوری داده‌ها اطلاعات با نرم­افزار SPSS با آماره‌‌‌‌‌‌‌‌‌های توصیفی (فراوانی، درصد و میانگین، انحراف معیار) و استنباطی (همبستگی پیرسون، آزمون t، تحلیل واریانس و رگرسیون چند متغیره) تحلیل شد. نتایج نشان داد ۵/۲۱ درصد از پاسخگویان در زمینه‌های اجتماعی، شغلی و خانوادگی نقشهای سنتی زنانه را مهمترین نقشهای زنان دانسته‌اند؛ ۱۳ درصد با باز‌اندیشی زیادی در این زمینه قائل به کمترین تفاوت در نقشهای زنانه و مردانه بوده و ۵/۶۵ درصد نگرشی میانه داشته‌اند. هم­چنین ارتباط معنا‌داری بین متغیر‌های سن، وضعیت اشتغال، تحصیلات، درآمد، پایگاه اقتصادی و اجتماعی، مدت زمان ازدواج، میزان استفاده از رسانه‌های ارتباط جمعی و شبکه‌های ارتباطی مجازی زنان و هم­چنین درآمد و پایگاه شغلی همسران آنها با بازاندیشی آنان در نقشهای جنسیتی وجود داشت. نتایج رگرسیون چند متغیره همزمان نیز حاکی بود که تحصیلات، پایگاه اقتصادی و اجتماعی، استفاده از اینستا‌گرام، تلویزیون و وضعیت شغلی همسران از مهمترین تبیین‌گر‌های بازاندیشی زنان در نقشهای جنسیتی است.