دلقک واژگون به مثابه ی گونه ی تغییر یافته ی دلقک ایرانی (بررسی موردی شخصیت داود در نمایشنامه لبخند باشکوه آقای گیل)

Abstract

چکیده هر تیپ شخصیتی برخاسته از فرهنگ مردمی در سیر زمان و متأثر از شرایط اجتماعی دچار تغییراتی می شود که او را نسبت به گونه ی اصلی متفاوت و گاه متضاد می سازد. دلقک نمایش های سنتی ایران، یعنی سیاهِ سیاه بازی و مبارک در خیم هشب بازی متأثر از گونه های تباری مانند دلقک های دربار، و میدانی، ویژگی طن زآفرینی و آگاه یبخشی داشت هاند؛ اما این تیپ شخصیتی در طول زمان دچار تغییراتی شده است که بررسی آن نیاز به پی شنمونه 1 دارد. تغییر گروه-شخصیت 2 عیار به لوتی و لمپن الگوی مناسبی برای مطالع هی تغییرات یک تیپ شخصیتی متأثر از شرایط اجتماعی است؛ تغییراتی که یک شخصیت با کارکردهای مثبت )عیار( را به شخصیتی با رویکردی مخرب )لمپن( تبدیل م یکند. با استناد به این مسیر پی شنمون های تغییر یافته از دلقک طراحی و معرفی می شود که دارای ویژگی ها و کارکردهای دلقک در سوی های وارونه است و از این رو نام دلقک واژگون را بر خود می گیرد. این گون هی تغییر یافته در نمایشنام هی لبخند با شکوه آقای گیل اثر اکبر رادی بازیابی شده و ویژگی های آن در مقایسه با گونه ی اصلی دلقک نمایش سنتی طنزآمیز تحلیل می شود.