گفتمان مادرانگی: بررسی مادرهراسی در نمایشنامه‌ی «سرگذشت هایدی» اثر «وندی واسراشتاین»

Abstract

گفتمان مادرانگی رویکردی است نظری که برداشت متعارف از زنانگی را در راستای حمایت و تقویت مشارکت زنان در فعالیت‌های اجتماعی، به کار می‌گیرد. مادرانگی نه‌تنها مسئله‌ی زنان بلکه مسئله‌ی جوامعی است که زنان بخشی از آن را تشکیل می‌دهند؛ بنابراین بقای جوامع انسانی در گرو دریافت درکی عمیق و سالم از مادرانگی است. دهه‌ی هشتاد در غرب دورانی است پرچالش برای مطالعات ادبی زنان. بسیاری از باورها در تقابل با ایده‌های پیشین و شعارهای ضد سنت و خانواده قرار گرفت و در پی آن تفسیری کهن از نقش زن به‌عنوان محور خانواده احیا شد که به‌شدت انسانی و بر اساس فطرت زن بود. در این میان، در مطالعات زنان مفهوم «مادرهراسی» مطرح گردید. «مادرهراسی» نه ترس از مادر و مادرانگی، بلکه واهمه‌ی دختر از تبدیل‌شدن به مادرِ خویش است. این واهمه پیامدهای عمیقاً رنج‌آور و محدودکننده‌ای در پی دارد و منجر به گسست دختران از مادران و در نهایت شکاف بین نسل‌های زنان می‌شود. در مقاله‌ی پیش رو نمایشنامه‌ی زن‌محور «سرگذشت هایدی»، اثر «وندی واسراشتاین»، نمایشنامه‌نویس سال‌های دهه‌ی هشتاد آمریکا، با هدف درک مادرانگی و چیستی مادرهراسی در گفتمان مادرانگی با بهره‌گیری از چارچوب نقد فمینیستی نقد و بررسی خواهد شد.