خوانش عروسک‏های نمایشی بر اساس نظریه زیبایی‏ شناسی دریافت آیزر

Abstract

ولفگانگ آیزر یکی از دو بنیانگذار مکتب ادبی کنستانس است که نظریه‏ی زیبایی‏شناسی دریافت را مطرح کرد. مباحث مطرح در این مکتب از بنیادی‌ترین تأثیرات پدیدارشناسی در این حوزه برخوردار بود. این مکتب مخاطب را عامل فعال در فرآیند خوانش و آفریدن معنای متون می‏داند. آیزر با طرح شکاف‏ها و خلاء‏های موجود در هر اثر ادبی بر آن شد که اثبات کند مخاطب با پر‏کردن شکاف‏ها به اثر هنری زندگی می‏بخشد. او دیدگاهش را با فرضیه‏سازی، استراتژی خواندن، حذف و برجسته‏سازی بسط بیشتری داد. پژوهش پیش رو با تکیه بر همین نظریات در پی بررسی دریافت مخاطب هنگام رویارویی با نمایش عروسکی است و تلاش دارد ثابت کند چنانچه مخاطب هنگام تماشای نمایش عروسکی برای پر‏کردن خلاءها همراهی نکند، استراتژی مناسب را به همراه فرضیه‏سازی در نظر نگیرد و توجهی به حذف و برجسته‏سازی نکند، نمایش از یک اثر هنری به یک بازی و سرگرمی بی‏معنا تنزل پیدا می‏کند و ارتباط با مخاطب را از دست می‏دهد.