بررسی علل رفتار خشونت‌آمیز نیروهای اسلامی در پاکستان با تأکید بر طالبانیسم

Abstract

بررسی علل رفتار خشونت‌آمیز نیروهای اسلامی در پاکستان

با تأکید بر طالبانیسم

دکتر حسین مسعودنیا تاریخ دریافت: 22/07/1387

صفی‌الهن شاه‌قلعه تاریخ پذیرش: 30/10/1387

چکیده

یکی از ویژگی‌های بارز جهان اسلام از آغاز دهۀ 1350ش به بعد رویکرد مجدد برخی از گروه‌ها به اسلام و شکل‌گیری جنبش‌هایی بوده است که توسط پژوهشگران غربی به آن‌ها عنوان بنیادگرایی داده شده است. رفتار سیاسی گروه‌های اسلام‌گرا در منطقۀ خاورمیانه از رفتار خشونت‌آمیز تا مسالمت‌آمیز در نوسان بوده است.

پاکستان نیز از جمله کشورهایی است که جایگاه مهمی در موضوع اسلام سیاسی دارد. اهمیت این کشور در این موضوع از یک طرف، به دلیل نقش اسلام و گروه‌های اسلام‌گرا در تحولات سیاسی پاکستان و از سوی دیگر، به دلیل فراهم ساختن بستر مناسب برای شکل‌گیری و رشد تفکرات بنیادگرایی از نوع طالبانیسم در این کشور و صدور آن به کشورهای همسایه است. به نظر می‌رسد محیط اجتماعی پاکستان، نقش اسلام در تحولات سیاسی این کشور، فعالیت طرفداران مکتب دیوبندی، وجود مدارس مذهبی و نقش قدرت‌های خارجی به‌ویژه عربستان از عمده‌ترین دلایل رشد اسلام سیاسی رادیکال در پاکستان است.

لذا به نظر می‌رسد محور اصلی این پژوهش، تبیین دو نکته باشد: اول، علل رشد اسلام‌خواهی در پاکستان و دوم، دلایل رویکرد برخی از گروه‌های اسلام‌گرا به رفتار خشونت‌آمیز.