مقایسه تأثیر سیرتحول فکری ـ تشکیلاتی برکنشگری حزب‌الله لبنان و اخوان‌المسلمین مصر

Abstract

<em>جنبش</em><em>‌</em><em>های اسلامی معاصر از جمله جنبش</em><em>‌</em><em>های ضد هژمونیکی محسوب می</em><em>‌</em><em>شوند که در فرآیند تکاملی آن</em><em>‌</em><em>ها، برخورداری از ایدئولوژی، رهبری کاریزماتیک و تشکیلات سازمانی منسجم در ماهیت کنشگری آنان حائز اهمیت است. ایدئولوژی، تعیین</em><em>‌</em><em>کننده آرمان</em><em>‌</em><em> و استراتژی</em><em>‌</em><em> جنبش</em><em>‌</em><em>های اسلامی است که در جذب توده</em><em>‌</em><em>ها و آماده نمودن آنان برای کنش فعالانه مؤثر است. در این راستا نقش رهبری در تدوین، تفسیر و تحول ایدئولوژی از یک‌سو و برپایی تشکیلات سازمانی منسجم و منعطف، جهت هدایت و جذب توده</em><em>‌</em><em>های مردمی به سمت کنش دینی ـ سیاسی قابل توجه است. با توجه به این</em><em>‌</em><em>که دو جنبش اخوان</em><em>‌</em><em>المسلمین و حزب</em><em>‌</em><em>الله از جمله جنبش</em><em>‌</em><em>های اسلامی هستند که سابقه چند دهه فعالیت سیاسی ـ تشکیلاتی دارند اما به نظر می</em><em>‌</em><em>رسد که جنبش حزب</em><em>‌</em><em>الله لبنان به دلیل بهره</em><em>‌</em><em>مندی از مؤلفه</em><em>‌</em><em>هایی چون ایدئولوژی انعطاف‌پذیر، ساختار تشکیلاتی منسجم، رهبری کاریزماتیک و استراتژی</em><em>‌</em><em>های عمل</em><em>‌</em><em>گرایانه نسبت به اخوان</em><em>‌</em><em>المسلمین در جذب توده</em><em>‌</em><em>های مردمی و تأثیرگذاری بر عرصه قدرت سیاسی، کنش فعالانه</em><em>‌</em><em>تر و مؤثرتری را از خود به نمایش گذاشته</em><em>است. </em>