ادراک از عدالت در مشارکت سیاسی (مطالعه موردی: منصب ریاست ‌جمهوری در جمهوری اسلامی ایران)

Abstract

مسئله پژوهش حاضر آن است که در جامعه ایران امروز؛ سلطه کدام موهبت اجتماعی بر حوزه سیاست از نظر مردم عادلانه است؟ برای یافتن پاسخ نویسندگان از نظریه «برابری پیچیده» مایکل والزر بهره برده و عدالت را آن موهبت اجتماعی‌ای معرفی کرده‌اند که باید بر حوزه سیاست مسلط باشد. سپس با بهره‌گیری از نظرات نخبگان عرصه عدالت اجتماعی و علوم سیاسی به روش دلفی، پرسشنامه‌ای را به‌منظور فهم نگاه عمومی به موهبت اجتماعی مسلط در حوزه سیاست از بین سه موهبت اجتماعی ثروت، خویشاوندی و دانش طراحی کردند. جامعه هدف این پژوهش ایرانیان بالای 20 سال ساکن در کشور است و میزان جمعیت نمونه با استفاده از فرمول کوکران 271 نفر تعیین شد. با تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده، نویسندگان نشان دادند که از دید مردم موهبت اجتماعی «دانش» بیش از دو موهبت دیگر شایسته سلطه بر امر مشارکت سیاسی به‌عنوان جلوه اصلی حوزه سیاست است. جامعه ایران در باب دوری از موهبت خویشاوندی و پس‌ازآن نزدیک شدن به موهبت دانش به شرایط یک جامعه عادل نزدیک‌تر است اما در حفظ حوزه سیاست از سلطه موهبت ثروت بر آن با شرایط یک جامعه عادل فاصله بسیاری دارد.