بررسی و مقایسه‎ی اثرات قیمت نفت خام و مالیات فرآورده‎های نفتی بر روی قیمت و مقدار تقاضای تعادلی فرآورده‎های نفتی در کشورهای عضو OECD

Abstract

کشورهای صنعتی همواره در مذاکرات خود با کشورهای تولید کننده نفت به خصوص کشور های عضوOECD با اشاره به اینکه افزایش قیمت نفت باعث کاهش رشد اقتصادی می شود، خواهان تلاش این کشورها برای کنترل قیمت نفت با افزایش عرضه نفت هستند. در این مطالعه ضمن تحلیل سیاست‎های انرژی و اهداف وضع مالیات روی فرآورده‎های نفتی در کشورهای صنعتی، اثرات قیمت نفت خام و مالیات فرآورده‎های نفتی بر روی قیمت و مقدار تقاضای تعادلی فرآورده‎های نفتی با ارائه‎ی یک مدل اقتصاد سنجی مورد تحلیل و بررسی قرار می‎گیرد. نتایج این مطالعه نشان می‎دهد که اثر مالیات فرآورده‎های نفتی روی قیمت و مقدار تقاضای تعادلی فرآورده‎های نفتی بیشتر از اثر قیمت نفت خام می‎باشد، چرا که افزایش یک درصدی قیمت نفت خام، قیمت تعادلی فرآورده را به شرط ثابت بودن سایر شرایط 22/0 درصد افزایش می‎دهد، در حالی‎که افزایش یک درصدی مالیات‎ها، قیمت تعادلی فرآورده را 61/0 درصد افزایش می‎دهد؛ یعنی اثر آن تقریبا سه برابر تأثیر افزایش نفت خام است. همچنین بر مبنای نتایج حاصل شده، افزایش یک درصدی قیمت نفت خام، مقدار تقاضای تعادلی فرآورده را به شرط ثابت بودن سایر شرایط 03/0 درصد کاهش می‎دهد، در حالی‎که افزایش یک درصدی مالیات‎ها، 07/0 درصد مقدار تقاضای تعادلی فرآورده را (که از نظر کشورهای صنعتی نقش مهمی در تولید و رشد اقتصادی آنها دارد) کاهش می‎دهد، یعنی اثر آن تقریبا 2 برابر تأثیر افزایش قیمت نفت خام است، بنابراین کشورهای تولید کننده‎ی نفت می‎توانند در مذاکرات و چانه‎زنی‎های خود با کشورهای مصرف‎کننده به تبیین نقش مالیات بر قیمت فرآورده‎های نفتی بپردازند و از آنها بخواهند که در جهت تثبیت قیمت فرآورده، تعدیل لازم را در مالیات‎ها انجام دهند .