ویژگی‏های پیدایشی و کانی‌شناسی خاک‏ها تحت تأثیر توپوگرافی و سطح آب زیرزمینی وارزیابی تناسب اراضی منطقه کافتر استان فارس

Abstract

پیدایش، طبقه بندی و بررسی ویژگی‏های فیزیکوشیمیایی، کانی‌شناسی و مورفولوژیکی خاک‌های منطقه کافتردر شمال استان فارس (شهرستان اقلید)، انجام شد. این منطقه دارای رژیم رطوبتی زریک ( Xeric)، رژیم دمایی مزیک (Mesic) بوده و مساحت نزدیک به 10000 هکتار می باشد. میانگین بارندگی و دمای سالیانه آن به ترتیب 508 میلی‏متر و12 درجه سلسیوس بود. هدف‏های اصلی این پژوهش، مطالعه ویژگی‏های فیزیکی، شیمیایی و کانی‏شناسی خاک‏های منطقه، مطالعه مؤثرترین عوامل تشکیل و تکامل خاک‏های منطقه و طبقه‏بندی آن‏ها و مطالعه کانی‏های رسی و اثرات آن‏ها بر تشکیل و تکامل خاک‏های منطقه بود. پنج واحد فیزیوگرافی شامل کوه، تپه، دشت‏های دامنه‏ای، اراضی گود و پست و واریزه‏های بادبزنی شکل سنگریزه‏دار، در منطقه تشخیص داده شد. توپوگرافی و تغییرات سفره آب زیرزمینی، به عنوان مهم‏ترین عوامل تشکیل و تکامل خاک‏های این منطقه شناخته شد. راسته‏های خاک موجود عبارتند ازانتی سولز اینسپتی سولز، آلفی سولز وورتی سولز. مطالعات کانی‏شناسی حضور کانی‏های کلریت، ایلیت، اسمکتیت، کانی‏های مخلوط و کوارتز (در اندازه رس) را نشان داد. ایلیت و کلریت دارای منشأ توارثی­اند و معمولاً به صورت کانی­های قابل هوا دیده شدن شناخته می­شوند و می‏توانند در نتیجه واکنش‌های تغییر شکل به کانی‌های مخلوط و اسمکتیت تبدیل شوند. نتایج ارزیابی تناسب کیفی اراضی نیز نشان داد که اراضی منطقه برای کشت گندم، نسبتاً مناسب، بحرانی و نامناسب می‏باشد.