تحلیل تعادل منطقه‌ای بر مبنای شاخص‌های ترکیبی نظریه مرکز-پیرامون و گردشگری پایدار(مطالعه موردی: استان خراسان رضوی)

Abstract

یکی از مسائل مهم منطقه‌ای، عدم ‌توجه به توان‌های درونی منطقه و درنتیجه وابستگی آن‌ها به مناطق هم‌جوار است، درحالی‌که خود دارای توان و ظرفیت‌های محیطی برای فعالیت‌هایی مانند گردشگری می‌باشند. گردشگری پایدار ابزاری قوی برای توسعه مناطق و تعادل‌بخشی آن‌ها محسوب ‌می‌شود. هدف این پژوهش بررسی چگونگی استفاده از پتانسیل‌های گردشگری پایدار منطقه در ترکیب با نظریه برنامه‌ریزی مرکز-پیرامون برای سنجش و ایجاد تعادل‌ منطقه‌ای است. بدین منظور با استفاده از روش فرا تحلیل، مدل مفهومی پژوهش و شاخص‌ها تدوین گردیده‌ و در ادامه ‌با استفاده از دو روش تحلیل عاملی و تحلیل‌نمایی شهرستان‌های خراسان رضوی سطح‌بندی شده و تعادل منطقه‌ای بر مبنای توان گردشگری پایدار سنجیده شده است و با‌ ‌استفاده از نرم‌افزار GIS بر روی نقشه استان نمایش داده‌شده است. نتایج تحقیق شامل ارائه مدل مفهومی در سنجش تعادل منطقه یا توجه به توان گردشگری پایدار است. یافته‌های پژوهش در نمونه مطالعه نشان ‌می‌دهد که استان خراسان رضوی از تعادل‌ منطقه‌ای در استفاده از پتانسیل‌های پایدار گردشگری برخوردار ‌نیست.