بررسی تأثیرات محل دفع پسماند شهر نهاوند بر چشمه‌های شبه‌کارستی با تأکید بر هیدروژئوشیمی

Abstract

تولید زباله موجب بحران‏هایی در زمینۀ محیط ‏زیست شده و حیات موجودات کرۀ زمین را با مشکلات جدی روبه‌رو ساخته است. یکی از مسائلی که طی سال‏های اخیر توجه زیادی به آنها شده، محل مناسب دفع پسماند است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیرات محل دفع پسماند بر چشمه‏های شبه‌کارستی شهرستان نهاوند با تأکید بر هیدروژئوشیمی و به روش پیمایشی-آزمایشگاهی است. نتایج آزمایش‌های شیمیایی و میکروبی بیانگر نشت آلودگی به چشمه‏های منطقه است. نتایج سنجش عناصر کمیاب هم نشان می‏دهد بین غلظت این عناصر رابطۀ آماری معناداری وجود ندارد. به هر حال، عنصر جیوه و سرب فقط در چشمۀ آبشخور وجود داشته است که علت آن، فاصلۀ نزدیک چشمۀ یادشده (حدود 200 متر) از محل دفع پسماند شهر نهاوند است. با استناد به یافته‏ها، سنگ‏ بستر منطقه از نوع آتشفشانی توفدار و لیمستون است. این‏گونه سنگ‏ها نسبت به فرسایش حساس (غیر مقاوم)، نفوذپذیر و دارای توان نامناسب برای دفع پسماند هستند. همچنین، مکان دفن فعلی تقریباً در مسیر زهکش طبیعی (مسیل) قرار گرفته که این خود منطقه را از نظر هیدروژئولوژیکی برای دفن زباله نامناسب کرده است و از نظر آمایش محیط ‏زیست توان کمی برای دفن پسماند دارد. بنابراین، پیشنهاد می‏شود مطالعات مکان‌یابی برای تعیین محل دفن مناسب صورت گیرد.