مقایسه و پهنه بندی کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت بجنورد طی دوره‏ های خشکسالی و ترسالی با استفاده از شاخص ‏های SPI، RAI و PN

Abstract

یکی از پیامدهای مهم تغییر اقلیم، افزایش شدت خشکسالی است. خشکسالی یک پدیدۀ طبیعی تکرارشونده است که با کمبود منابع آب در دسترس در یک محدودۀ جغرافیایی بزرگ و در یک دورۀ زمانی مشخص، ارتباط دارد. در سال‏های اخیر، افزایش فراوانی وقوع پدیده‏های حدی اقلیمی مانند سیل و خشکسالی، همراه با شواهد گرمایش جهانی سبب افزایش توجه به موضوع‌های اقلیمی شده است. در تحقیق حاضر ابتدا با احصای آمارهای اقلیمی دو ایستگاه بجنورد و اسدلی وضعیت خشکسالی دشت بجنورد با توجه به شاخص‏های خشکسالی SPI، RAI و PN ‌بررسی شده است. سپس، با استفاده از نمودارهای پایپر و ویلکاکس کیفیت منابع آب زیرزمینی طی دوره‏های خشکسالی و ترسالی مقایسه شده است. نتایج بررسی نشان می‌دهد دشت بجنورد طی سال‏های اخیر در وضعیت خشکسالی قرار داشته است. همچنین، نتایج نشان می‏دهد کیفیت منابع آب در دورۀ ترسالی بیشتر آب‏های ترکیبی و شیرین بوده، اما در دورۀ خشکسالی رخسارۀ آب بیشتر از نوع ترکیبی و شورمزه بوده است. ‌در ضمن، نتایج نشان می‏دهد در دورۀ خشکسالی بیش از 50 درصد چاه‏های نمونه در وضعیت بسیار شور و نامناسب برای کشاورزی قرار داشته‌اند.