عدم قطعیت حداکثر بارش روزانه تحت سناریوهای انتشار گازهای گلخانه‏ای در افق 2040 (مطالعۀ موردی: استان خراسان رضوی)

Abstract

امروزه افزایش غلظت گازهای گلخانه‏ای ناشی از فعالیت‏های بشری عامل اصلی تغییرات آب و هوایی به‌شمار می‏آید. افزایش دمای جهانی نیز فراوانی وقوع بارش‏های حدی را در بسیاری از مناطق دگرگون ساخته است. این پژوهش تحلیلی از چگونگی تغییر فراوانی بیشترین بارش روزانه در استان خراسان رضوی تحت سه سناریوی انتشار گازهای گلخانه‏ای در دورۀ 2021- 2040 ارائه می‏کند. سری‏های بیشترین بارش روزانه در دورۀ آتی برای 23 ایستگاه بررسی‌شده با توسعۀ یک مدل ریزمقیاس نمایی ناپارامتریک برای مناطق خشک و نیمه‌خشک تصویرسازی می‏شوند. عدم قطعیت سناریوهای تغییر اقلیم نیز با استفاده از یک برآوردگر پارامتریک در سه سطح ریسک (25، 50‌ و 75 درصد) به تفکیک نوع سناریوی انتشار فرموله شدند. تحلیل فراوانی سری‏های حداکثر نشان می‏دهد که شدت بارش‏های روزانه در سطح ریسک 50 درصد نسبت به دورۀ پایه 1993‌ـ 2012 بین 9/22- درصد تا 5/20 درصد تغییر خواهد کرد، که دوره‏‏های بازگشت بالاتر دامنۀ وسیع‌تری از تغییر را به‌خود اختصاص داده‏اند. به‌طور‌کلی، مناطق مرکزی و جنوبی افزایش کمتری را نسبت به نواحی شمالی استان شاهد خواهند بود. با افزایش غلظت گازهای گلخانه‏ای نیز نواحی بیشتری دچار کاهش بارش‏ها می‏شوند، که این تأثیر بر بارش‏ها با دورۀ بازگشت کمتر، شدیدتر خواهد بود. همچنین مناطق پرباران شدت سیل‌خیزی بیشتری را پیش رو خواهند داشت؛ و در‌مقابل مناطق کم‌باران کاهش شدیدتری را متحمل می‏شوند. با کاهش سطح ریسک نیز بیشترین بارش روزانه در آینده افزایش خواهد یافت؛ که به این موضوع باید در طراحی سازه‏های پراهمیت ‌توجه خاص شود. <strong> </strong> <strong> </strong> <strong> </strong>