بررسی پتانسیل خشکیدگی جنگل‌های بلوط زاگرس با استفاده از GIS, RS و روش Fuzzy - AHP

Abstract

‌تخریب جنگل‏ها و تأثیر آن بر اقتصاد کشور، کارشناسان و برنامه‌ریزان منابع طبیعی را ملزم به بررسی عوامل مؤثر در خشکیدگی جنگل‏ها کرده است. محققان، عوامل مختلفی را برای خشک‌شدن جنگل‌ها متصور شده‏اند که مهم‌ترین آنها اثر تغییرات اقلیمی است. به دلیل اهمیت موضوع، استفاده از روشی مناسب برای تجزیه‏ و تحلیل داده‏ها در تصمیم‌گیری و پتانسیل‌یابی مناطق خشکیدگی جنگل‏های بلوط ضروری است. در تحقیق حاضر، از فناوری‏های سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی به همراه تحلیل سلسله‌مراتبی- فازی برای تهیۀ نقشۀ مناطق مستعد خشکیدگی جنگل بلوط استفاده شده است. به این منظور، پارامترهای شیب، جهت شیب، طبقات ارتفاعی، دما و بارندگی، ریزگردها و خاک به ‏عنوان معیارهای مؤثر در خشکیدگی در نظر گرفته‏ شدند. ابتدا نقشه‌های فیزیوگرافی و اقلیمی تهیه شد. به دلیل تأثیر متفاوت هر معیار، وزن هر یک با توجه به نظر کارشناسان و روش تحلیل سلسله‌‏مراتبی محاسبه شده و نقشه‏های فازی معیارها با استفاده از توابع عضویت فازی خطی، افزایشی و کاهشی، و گوسین تهیه شد. در نهایت، با هم‌پوشانی لایه‏ها، نقشۀ مناطق مستعد خشکیدگی بلوط تهیه شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد نقشۀ تهیه‌شده توسط عملگر گامای فازی با دقت 70 درصد بیشترین تطابق را با واقعیت زمینی داشته است. بر اساس یافته‏های این تحقیق، مناطق جنوبی و غربی با افزایش ارتفاع، کاهش عمق خاک، افزایش دما و کاهش بارندگی، مستعد خشکیدگی شدید جنگل هستند.