توسعۀ مدلی برای محاسبۀ شاخص‎ پایداری کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی

Abstract

امروزه یکی از دغدغه‏‎های مهم در بسیاری از کشورهای جهان، تأمین آب به‌منظور توسعۀ پایدار است. برای مدیریت مؤثر منابع آب زیرزمینی به‌منظور توسعۀ پایدار از یک سو به ابزار مناسب برای مدل‎سازی و از سوی دیگر به معیاری برای محاسبۀ پایداری نیاز است. این تحقیق وضعیت پایداری آبخوان با استفاده از مدل ترکیبی را که شامل مدل‎ هیدرولوژیکی SWAT، مدل جریان آب زیرزمینی MODFLOW و مدل انتقال آلاینده MT3DMS می‌شود، در حوضۀ مطالعاتی اصفهان‌ـ برخوار بررسی می‎کند. خروجی مدل SWAT به‌عنوان ورودی مدل MODFLOW و خروجی مدل MODFLOW به‌عنوان ورودی مدل MT3DMS استفاده می‌شود. ارتفاع و غلظت آب در هر سلول مدل کمی و کیفی (MODFLOW و MT3DMS) به‌عنوان ورودی MATLAB برای محاسبۀ شاخص پایداری (با استفاده از سه معیار عملکرد اطمینان‎پذیری، برگشت‎پذیری و آسیب‎پذیری) تحت سه سناریوی مدیریتی (ادامۀ برداشت روند فعلی، افزایش 30 درصدی برداشت از آبخوان و کاهش 30 درصدی برداشت از آبخوان) استفاده می‌شود. نتایج نشان‌دهندۀ شاخص پایداری طی دورۀ شبیه‎سازی برابر 052/0 و به‌ترتیب تحت سناریوی اول، دوم و سوم برابر 040/0، 033/0 و 050/0 است. نتایج نشان می‎دهد با کاهش 30 درصدی بهره‎برداری از آبخوان، شاخص پایداری کمی و کیفی آبخوان در بیشتر نقاط به‌طور شایان توجهی بهبود خواهد یافت.