تحلیل عدم قطعیت تغییرات متغیرهای اقلیمی بارش و دما تحت تأثیر تغییر اقلیم (مطالعۀ موردی: استان خراسان جنوبی)

Abstract

در این مطالعه آثار تغییر اقلیم روی متغیرهای اقلیمی بارندگی، کمترین و بیشترین دما بررسی شده است. بررسی روند تغییرات کمترین دما‌، بیشترین دما و بارندگی به‌همراه تحلیل عدم قطعیت خروجی مدل‏های گردش عمومی از جمله اقدامات انجام‌شده است. به‌منظور بررسی آثار تغییر اقلیم، از خروجی 15 مدل گردش عمومی تحت سه سناریوی A1B، A2 و B1 استفاده شد. به‌منظور ریزمقیاس‌‏نمایی داده‏های بزرگ‌مقیاس از مدل LARS-WG استفاده شد. بدین‌منظور آمار مشاهداتی هفت ایستگاه سینوپتیک موجود در سطح استان طی سال‏های 1990 تا 2010 میلادی به‌عنوان دورۀ پایه به مدل معرفی شد. پس از ریزمقیاس‌نمایی خروجی مدل‏های اقلیمی با انتخاب برترین و سازگارترین مدل‏ها، مقادیر شبیه‏سازی‌شده برای دما و بارش به‌صورت سالانه در مدل‏های منتخب تهیه شد. بدین‌ترتیب مجموعه خروجی مدل‏های اقلیمی برای هر متغیر و به‌صورت سالانه به‌عنوان ورودی فرمان بوت‌استرپ ایجاد شد و باند عدم قطعیت خروجی مدل‏های اقلیمی در سطح 99 درصد به‌صورت سالانه ارزیابی شد. نتایج مربوط به دقت مدل‏های گردش عمومی نشان داد بیشتر مدل‏ها توانمندی زیادی در شبیه‏سازی رفتار بارندگی ندارند؛ ولی عملکرد این مدل‏ها در شبیه‏سازی تغییرات کمترین و بیشترین دما بسیار خوب برآورد شد. نتایج تحلیل روند در سطح ایستگاهی و استانی نشان‏دهندۀ کاهش بارش و افزایش دما خواهد بود. با مقایسۀ تغییرات دما در آینده نسبت به دورۀ پایه می‏توان این انتظار را داشت که کمترین و بیشترین دما به‌ترتیب حدود 6/0 درجه کاهش و 2 درجه افزایش را ‌داشته باشند. نتایج تحلیل عدم قطعیت نشان ‏می‏دهد منابع عدم قطعیت شایان توجهی در شبیه‏سازی مؤلفه‏های هواشناسی دارند. همچنین با تحلیل این عدم قطعیت‏ها در خصوص بارندگی می‏توان گفت که با گذر زمان، شدت تغییرات بارندگی افزایش می‏یابد. این نتیجه در خصوص کمترین و بیشترین دما نیز صادق است.