تحلیل و پهنه بندی شدت تخریب بیابان‌زایی با استفاده از مدل بیابان‌زایی IMDPA و خوشه‌بندی (مطالعۀ موردی: دشت بم‌نرماشیر و رحمت آباد)

Abstract

اقدامات اجرایی در زمینۀ کنترل بیابان‏زایی باید بر شناخت وضعیت فعلی بیابانی‌شدن و شدت آن متکی باشد. با توجه به این موضوع، در تحقیق حاضر بررسی تخریب بیابان‏زایی آبخوان واقع در دشت‏های بم‏نرماشیر و رحمت‏آباد (استان کرمان) با استفاده از مدل IMDPA و سامانۀ اطلاعات جغرافیایی انجام شد. در این پژوهش با استفاده از شاخص‏های کمی (افت سطح آب زیرزمینی)، کیفی )هدایت الکتریکی (EC)، کلر (Cl) و نسبت جذب سدیم ((SAR) و میزان فرسایش خاک محدودۀ آبخوان، به بررسی کلاس خطر بیابان‏زایی پرداخته شد. هر شاخص کلاس‏بندی شده و نقشۀ تخریب آن ترسیم شد. در نهایت، نقشۀ تخریب کلی منطقه با درنظرگرفتن بیشترین محدودیت در شاخص‏های کیفی به‌دست آمد. برای صحت‌سنجی مدل از روش‏های خوشه‌بندی وارد و K-means استفاده شد. در نهایت، نتایج به‌دست‌آمده از این تحقیق نشان داد از نظر تخریب بیابان‏زایی حدود 81/90 درصد و 61/8 درصد آبخوان به‌ترتیب در وضعیت خطر شدید و بسیارشدید قرار دارد که 5/62 درصد از نتایج مدل IMDPA توسط روش‏های خوشه‏بندی معنا‏دار گزارش شد.