انتخاب بهترین استان در تولید سیب‏زمینی از طریق ارزیابی شاخص رد پای آب

Abstract

رد پای آب به‌عنوان شاخصی برای تخصیص منابع آب شیرین تعریف شده است که بینش ارزشمندی دربارۀ آثار محیط ‏زیستی تولید یک محصول ارائه می‌کند. هدف از انجام این پژوهش، تعیین مناسب‏ترین استان کشور برای تولید محصول سیب‏زمینی از جنبۀ مصرف آب شیرین بوده است که بدین‌منظور از شاخص رد پای آب استفاده شد. برای دستیابی به این هدف، ابتدا اطلاعات مربوط به سطح برداشت، تولید و عملکرد محصول در استان‏های اصلی تولیدکننده برای سال زراعی 1393‌ـ 1394 جمع‏آوری شد. سپس برای محاسبۀ رد پای آب در هر استان، اطلاعاتی نظیر نیاز آبی محصول و بارش مؤثر به تفکیک استان جمع‏آوری و در نهایت اجزای رد پای آب محاسبه شد. نتایج پژوهش نشان داد به‌ترتیب رد پای آب سبز، آبی و خاکستری بیشترین سهم را در تولید سیب‏زمینی همۀ استان‏ها به خود اختصاص دادند. با توجه به رد پای آب کل محاسبه‌شده، استان همدان بهترین منطقه برای کاشت سیب‏زمینی و استان سمنان نامناسب‏ترین منطقه از دیدگاه شاخص یادشده شناخته شدند. میانگین رد پای آب تولید سیب‏زمینی در سطح کشور نزدیک به 527 مترمکعب بر تن محاسبه شد. با توجه به شاخص رد پای آب و مقدار تولید محصول در هر استان، مشخص شد که در سال زراعی مطالعه‌شده، استان همدان با مصرف 338 میلیون مترمکعب و استان خراسان شمالی با مصرف 18 میلیون مترمکعب آب، به‌ترتیب بیشترین و کمترین مقدار از منابع آبی خود را به تولید این محصول کشاورزی اختصاص داده‏اند.<br />