شناسایی منابع آب های گرم زیرزمینی برای تامین گرمایش و آبیاری گلخانه های کشاورزی در استان آذربایجان شرقی

Abstract

در این مطالعه برای تهیۀ نقشۀ مناطق مستعد احداث گلخانه در استان آذربایجان شرقی به‌منظور بهره‏گیری از انرژی زمین‏گرمایی، از سیستم اطلاعات جغرافیایی (ساج) به‌عنوان نرم‏افزار پشتیبان تصمیم‏گیری استفاده شده است. هدف از این مطالعه، تعیین مناطق پتانسیل‏دار انرژی زمین‏گرمایی در استان به‌عنوان پایۀ مطالعات تکمیلی برای بهره‏برداری از انرژی طبیعی، پاک و سازگار با محیط زیست برای نیل به اهداف توسعۀ پایدار در بخش کشاورزی است. پس از بررسی مطالعات انجام‌شده در کشورهای صاحب تکنولوژی اکتشاف و بهره‏برداری از انرژی زمین‏گرمایی، شواهد و مظاهر طبیعی سطحی‌ای تعیین شدند که نشان‌دهندۀ وجود انرژی زمین‏گرمایی در اعماق هستند و می‏توانند به‌عنوان شاخص در مکان‏یابی مناطق دارای پتانسیل زمین‌گرمایی مناسب باشند. سپس اطلاعات و داده‏های موجود در استان با داده‏های مورد نیاز تطبیق داده و مدل مفهومی مکان‏یابی انرژی زمین‏گرمایی تهیه شد. برای تعیین مناطق پتانسیل‏دار زمین‏گرمایی لایه‏های اطلاعاتی در سه گروه به‌صورت موضوعی شامل زمین‌شناسی، ژئوشیمی و ژئوفیزیک طبقه‏بندی شدند. سپس این لایه‏ها با برنامه‏نویسی در محیط ساج با توجه به‌میزان اهمیت آنها در شناسایی منابع انرژی زمین‏گرمایی با هم تلفیق و مناطق دارای پتانسیل مشخص شدند. در نهایت، با اجرای مدل ساج، مساحت کل مناطق پتانسیل‏دار انرژی زمین‏گرمایی حدود 24 ‌درصد از کل مساحت استان انتخاب شد. این مناطق می‏توانند به‌عنوان مناطق دارای پتانسیل زمین‏گرمایی در آینده برای استفاده در گرمایش گلخانه‏ها و تأمین آب آبیاری استفاده شوند و با تلفیق لایه‏های اطلاعاتی عوامل مؤثر در مکان مناسب برای احداث گلخانه نقشۀ نهایی تهیه شد. <strong> </strong>