برآورد شاخص زیستی آلودگی و کیفیت آب رودخانۀ هراز با استفاده از جوامع ماکروبنتوزها

Abstract

پهنه‌بندی کیفیت آب سطحی و روند تغییرات آلودگی با استفاده از اندیکاتورهای بیولوژیک تأثیرات زیست‌محیطی پنهان را بهتر نشان می‌دهد و تصمیم‌گیری‌های مدیریتی با آگاهی بیشتری به‌کار گرفته می‌شود. بنابراین، هدف از این مطالعه بررسی ساختار اجتماعات ماکروبنتوزها به‌عنوان نشانگرهای زیستی آلودگی در رودخانۀ هراز است. نمونه‌برداری در 5 ایستگاه و طی 12 ماه (در سال 1391) با 3 تکرار در هر ایستگاه انجام گرفت. برای ارزیابی تنوع زیستی ماکروبنتوزهای منطقۀ ‌مطالعه‌شده از شاخص سیمپسون استفاده شد که میانگین این پارامتر 25/0 است. به‌منظور پی‌بردن به وضعیت اکولوژی منطقه از میزان آلودگی آلی از شاخص HFBI استفاده شد.2 شاخه، 3 رده، 11 راسته و 16 خانواده از ماکروزئوبنتوزها شناسایی شدند. بیشترین شاخص سیمپسون در ایستگاه شاهد و کمترین در ایستگاه سرخ‌رود بوده است. روند تغییرات HFBI به سمت ایستگاه‌های پایین‌دست در حال افزایش بوده است. کیفیت آب در بالا‌دست از شاخص 26/4 شامل مقداری آلودگی آلی و در سطح خوب ارزیابی می‌شود. در پایان مسیر خود به شاخص 26/7 شامل آلودگی آلی شدید و در سطح بسیار ضعیف ارزیابی می‌شود. پس از بررسی شاخص هیلسنهوف و دیگر شاخص به این نتیجه رسیدیم که میانگین شاخص HFBI دورۀ تحقیق، کیفیت آب رودخانۀ هراز 72/5 را در کلاسۀ کیفی متوسط با آلودگی آلی در حد نسبتاً قابل تشخیص بیان شده است.

<strong> </strong>