تخمین مقدار دبی حداکثر سیلاب با استفاده از روش SCS برای مدیریت اراضی زیرحوضه‌های منطقة کن

Abstract

سیلاب از مهم‌ترین پدیده‌های هیدرواکولوژیک طبیعت است که در هر دوره سبب وارد آمدن خساراتی به دستاوردهای بشری می‌شود؛ ازاین­رو کنترل و هدایت این پدیده، موضوع کار و تحقیق بسیاری از محققان، به‌ویژه هیدرولوژیست‌ها بوده که سعی کرده‌اند با مدلسازی سیلاب، پیش‌بینی رفتار آن را ممکن کنند تا با استفاده از نتایج، مدیریت اراضی شایان استحصال میسر شود. در مقالة حاضر نیز تلاش می­شود به‌کمک یکی از روش­های پرکاربرد، مقدار دبی حداکثر سیلاب در یکی از حوضه‌های آبخیز مهم کشور تخمین زده شده و وضعیت مناطق مختلف آن در هر دورة بارندگی مشخص شود. بدین ترتیب با استفاده از روش هیدروگراف واحد بدون بُعد متعلق به سازمان حفاظت خاک آمریکا و با توجه به تاریخچة بارش هر منطقه، می­توان برآوردی کمّی از حجم سیلاب محتمل در هر فصل ارائه داد. اگرچه پارامترهای مؤثر در این روش قدری متنوع و به‌طور متوالی به هم وابسته‌اند، نتیجة حاصل تخمین درستی از دبی سیلاب به‌دست می­دهد که با اطلاعات ورودی همخوانی مناسبی دارد. ازاین‌رو در این مقاله، برای محاسبة مقدار دبی حداکثر سیلاب براساس روش SCS از مدلسازی عددی در محیط نرم­افزار Matlab استفاده شده است. به این منظور اطلاعات سیلاب­های 24‌ساعته در یک دورة آماری چهارساله مدنظر قرار گرفته است. همچنین در پایان کار به‌منظور مربوط کردن مقدار بارش به دبی حداکثر سیلاب با استفاده از یک تابع وزنه‌دار، یک رابطة ریاضی با بهترین انطباق بر داده‌های قرائت‌شده در هر زیرحوضه استخراج شد که می­تواند جایگزین مناسبی برای محاسبات طولانی در حوضة مورد نظر باشد.