تأثیر سولفات آمونیوم بر شاخص‌های رشد، عملکرد و خصوصیات فیتوشیمیایی مرزه تابستانه رقم ساترن (‏Satureja ‎hortensis L. cv. Saturn‏)‏

Abstract

جهت ارزیابی تأثیر سطوح مختلف سولفات آمونیوم بر شاخص­های رشد و فیتوشیمیایی گیاه مرزه تابستانه رقم ساترن (<em>Satureja hortensis</em> L. cv. Saturn)، آزمایشی بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 5 تیمار و 3 تکرار به اجرا درآمد. تیمارها شامل پنج سطح مختلف سولفات آمونیوم (شاهد (عدم مصرف)، 40، 60، 80 و 100 کیلوگرم در هکتار) بود که به‌صورت سرک در مرحله گلدهی کامل اعمال گردید. بوته‌های مربوط به هر تیمار برداشت شدند و صفات مورد بررسی شامل صفات مورفولوژیک (ارتفاع گیاه، تعداد شاخه­های جانبی، عرض بوته، قطر ساقه، طول میانگره­ها)، عملکرد ماده خشک، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، میزان ترکیبات فنلی، میزان رزمارینیک اسید و کارواکرول اندازه‌گیری شد. با افزایش سطوح مختلف سولفات آمونیوم، ارتفاع گیاه، تعداد شاخه جانبی، عرض بوته، قطر ساقه، طول میانگره و عملکرد ماده خشک و میزان ترکیبات فنلی افزایش معنی‌داری پیدا کرد. بیشترین میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی در تیمار 40 کیلوگرم مشاهده شد و با افزایش کاربرد سولفات آمونیوم کاهش یافت. بیشترین میزان رزمارینیک اسید (93/10 میلی­گرم در گرم وزن خشک) در تیمار 80 کیلوگرم سولفات آمونیوم بود و کمترین میزان (85/6 میلی­گرم در گرم وزن خشک) در تیمار شاهد اندازه­گیری شد. بالاترین میزان کارواکرول (92/6 میلی­گرم در گرم وزن خشک) در تیمار 80 کیلوگرم سولفات آمونیوم به‌دست آمد و بعد از آن تیمارهای 40، 60 و 100 کیلوگرم در یک سطح قرار داشتند و کمترین میزان (5/5 میلی­گرم) مربوط به تیمار شاهد بود. با توجه به نتایج به‌دست آمده، تیمار 80 کیلوگرم در هکتار سولفات آمونیوم علاوه بر افزایش شاخص­های رشد و عملکرد، موجب افزایش میزان کارواکرول و رزمارینیک اسید گردید.