ارزیابی برخی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و رشدی سه ژنوتیپ مختلف گردو نسبت به بیکربنات آب آبیاری

Abstract

به‏منظور بررسی اثر بیکربنات سدیم آب آبیاری بر صفات رشدی و فیزیولوژیکی ژنوتیپ‏های گردو، آزمایشی به‏صورت فاکتوریل با دو فاکتور بیکربنات سدیم در 3 سطح (صفر، 20 و 40 میلی‏مولار) و ژنوتیپ‏های گردو در 3 سطح شامل: ژنوتیپ محلی A؛ ژنوتیپ‏های وحشی B و C در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام گرفت. در این پژوهش اثر غلظت‏های مختلف بیکربنات بر روی صفات مختلفی نظیر رشد رویشی، خصوصیات فتوسنتزی، تنظیم‏کننده‏های اسمزی و غلظت عناصر معدنی بافت گیاهی هر یک از ژنوتیپ‏ها بررسی شد. نتایج نشان داد که وجود بیکربنات کلیۀ صفات مطالعه‌شده را تحت‌تأثیر قرار داد و اختلاف این اثر در بین سه ژنوتیپ به‏وضوح قابل مشاهده بود. مقدار آهن در اندام هوایی صرف نظر از نوع ژنوتیپ کاهش یافت. کمترین میزان کاهش (17/15 درصد) آهن اندام هوایی در غلظت 40 میلی‏مولار بیکربنات مربوط به ژنوتیپ A بود. کمترین درصد کاهش در کلروفیل بر اثر بیکربنات در مقایسه با شاهد در گیاهان ژنوتیپ A مشاهده شد. نتایج نشان داد که گردو جزء آن دسته از محصولات باغی است که حساسیت زیادی به بیکربنات آب آبیاری دارد، به‏طوری‏که از تیمار 20 میلی‌مولار به بعد رشد گیاهان کاهش یافت. بر‌اساس نتایج حاصل از این پژوهش، ژنوتیپ A بیشترین میزان تحمل به بیکربنات‌ و نیز رشد رویشی بهتری در چنین شرایطی داشت، هر‌چند‌ بین گیاهان ژنوتیپ B و C اختلاف معنا‏داری مشاهده نشد. بنابراین، می‏توان ژنوتیپ A را به‌منزلۀ ژنوتیپ متحمل به بیکربنات آب آبیاری در مقایسه با دو ژنوتیپ دیگر معرفی کرد.