تاثیر شوری محلول غذایی بر رشد، عملکرد و صفات کیفی گوجه‌فرنگی در سیستم کشت بدون خاک

Abstract

به منظور بررسی اثرات شوری محلول غذایی بر رشد، عملکرد و صفات کیفی گوجه فرنگی (Lycopersicon esculentum Mill. cv. Falkato) در سیستم کشت کیسه‌‌ای، آزمایشی در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با چهار سطح هدایت الکتریکی 5/1 (شاهد) 5/3، 5/5 و 5/6 دسی‎زیمنس بر متر و سه تکرار صورت گرفت. شاخص‌های رشدی از جمله عملکرد کل، عملکرد بازارپسند و غیر بازارپسند، تعداد، قطر، ماده خشک و میانگین وزن میوه، تعداد و سطح برگ و تعداد گل در خوشه و همچنین برخی صفات کیفی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش هدایت الکتریکی محلول غذایی، عملکرد کل، میانگین وزن میوه و شاخص سطح برگ به طور معنی‌داری کاهش یافت، در حالی که درصد ماده خشک میوه روندی افزایشی داشت. بیشترین عملکرد از تیمار محلول شاهد و تیمار 5/3 دسی‌زیمنس بر متر به ترتیب با 33/14 و 25/13 کیلوگرم در متر مربع به دست آمد که اختلاف معنی‌داری بین این دو تیمار وجود نداشت. اما تفاوت آنها با عملکرد تیمار‌های 5/5 دسی‎زیمنس بر متر (18/10 کیلوگرم در مترمربع) و 5/6 دسی‎زیمنس بر متر (73/9 کیلوگرم در مترمربع) معنی‌دار بود (01/0 < = P). همچنین با طبقه‌بندی میوه‌ها بر اساس قطرمیوه، در سه درجه مشخص شد که با افزایش هدایت الکتریکی محلول غذایی درصد میوه‌های درجه یک کاهش ولی درصد میوه‌های درجه دو و سه افزایش می‌یابد که این خود عامل مهمی در کاهش محصول بازارپسند است. تعداد میوه، تعداد برگ و تعداد گل در خوشه در تیمار‌های آزمایشی اختلاف معنی‌داری نشان ندادند. به طور کلی افزایش هدایت الکتریکی یا به عبارتی افزایش سطح شوری در محلول غذایی کشت‌های بدون خاک تا 5/3 دسی‌زیمنس بر متر، تاثیر معنی‌داری بر عملکرد و برخی از اجزای آن ندارد و نتایجی نزدیک به هدایت الکتریکی نرمال، جهت پرورش گوجه‌فرنگی را سبب می‌شود. اما در سطوح بالا‌تر عملکرد با شدت بیشتری تحت تاثیر این عامل بوده و کاهش معنی‌داری را نشان می‌دهد. همچنین با افزایش هدایت الکتریکی محلول غذایی، میزان مواد جامد محلول، اسید قابل تیتر، هدایت الکتریکی عصاره میوه، درصد ماده خشک میوه و میزان ویتامین ث به طور معنی‌داری افزایش می‌یابد. این در حالی است که pH عصاره میوه تفاوت معنی‌داری نشان نمی‌دهد. افزایش سطوح شوری محلول غذایی همچنین سبب کاهش مقادیر پتاسیم، نیتروژن، کلسیم و افزایش مقادیر سدیم و کلر در میوه می‌شود.