امکان‌سنجی القای ریشه مویین در دو گونه زوفا (‏Hyssopus officinalis‏ و ‏Hyssopus ‎angustifolius‏)‏

Abstract

در این پژوهش، القای ریشه مویین از دو ریزنمونه برگ و ساقه دو گونه زوفای دارویی (<em>H. officinalis</em>) و زوفای باریک برگ (<em>H. angustifolius</em>) توسط چهار سویه آگروباکتری شامل A4، ATCC15834،LB9404 و 2656 و در سه محیط کشتMS و MS2/1 وB5 آزمایشی به‏‌‏صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. هر دو ریزنمونه برگ و ساقه در سه محیط کشت تولید ریشه مویین کردند. ماهیت تراریختی ریشه­های مذکور از طریق ردیابی بخشی از ژن <em>rol B</em> وارد شده به ژنوم ریشه های تراریخت با استفاده از PCR به اثبات رسید. نتایج نشان داد سویه­های مختلف <em>Agrobacterium rhizogenes</em>و محیط کشت در دو گونه زوفا اثر معنی‏‌‏داری بر درصد ریشه زایی و اندازه ریشه مویین داشتند. بیشترین درصد ریشه مویین (۷۱) و طول ریشه (7/4 سانتی‏‌‏متر) در ریزنمونه ساقه گونه باریک برگ، با تلقیح سویه ATCC15834 حاصل شد. در گونه دارویی بالاترین درصد ریشه مویین (۵۵) و طول ریشه مویین (6/1 سانتی‏‌‏متر) برای ریزنمونه برگ، با تلقیح سویه A4 به‏‌‏دست آمد. محیط کشت MS برای هر دو گونه زوفا مناسب­ترین بود. این نتایج می­تواند در انتقال ژن و کشت ریشه های مویین زوفا به منظور تولید تجاری متابولیت­های ثانوی مورد استفاده قرار گیرد.