تأثیر نوع بستر و مدت کمپوست‌سازی بر بازدۀ زیست‌توده و ویژگی‌های کیفی قارچ دکمه‌ای (Agaricus bisporus)

Abstract

به­منظور بررسی تأثیر مدت کمپوست­سازی بر افزایش بازدۀ زیست‌توده (بیوماس) و بهبود برخی خواص کیفی قارچ دکمه­ای (<em>Agaricus bisporus)</em> در بستر­های مختلف ناشی از ضایعات کشاورزی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با دوازده ترکیب تیماری (شش نوع بستر و دو تیمار مدت کمپوست­سازی) در سه تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای مورد استفاده در این آزمایش شامل بسترهای حاوی کلش گندم و کلش برنج به‌عنوان مادۀ اصلی و مکمل­های کود مرغی، تفالۀ زیتون و کود اسبی و دو مدت کمپوست­سازی (کوتاه‌مدت (16 روزه) و بلندمدت (22روزه)) بودند. بستر حاوی کلش برنج و کود مرغی بیشترین میانگین (18/67 درصد) را ازنظر بازدۀ زیست‌توده داشتند. قارچ‌های ناشی از بستر کلش برنج و تفالۀ زیتون بیشترین مادۀ خشک (73/8 درصد) را داشتند، درحالی‌که قارچ­های مربوط به بستر کلش گندم و تفالۀ زیتون بیشترین نیتروژن (63/6 درصد)، پروتئین (46/41 درصد) و ظرفیت پاداکسندگی (آنتی‌اکسیدانی) (4/54 درصد) را تولید کردند. قارچ­های تولیدشده در بستر کلش برنج و کود اسبی بیشترین خاکستر (83/9 درصد) را داشتند. قارچ­های رشد یافته در روش کوتاه­مدت ازنظر بازدۀ زیست‌توده بیشترین میانگین (41/42 درصد) را نشان دادند. بر پایۀ نتایج این آزمایش از لحاظ اقتصادی توصیه می­شود در استان­های شمالی کشور به­ویژه گیلان، بستر کلش برنج و کود مرغی برای تولید قارچ دکمه­ای استفاده شود.