تأثیر کاربرد پرولین و گلایسین بتائین بر برخی خصوصیّات فیزیولوژیکی انگور تحت شرایط تنش خشکی

Abstract

خشکی به عنوان یک تنش غیر زنده در اکثر مراحل رشد گیاه آثار مخرب و زیان آوری دارد. گیاهان برای مقابله با خشکی واکنش‌های مختلفی از خود نشان می‌دهند. از جمله این واکنش‌ها تولید اسمولیت‌هایی مثل پرولین و گلایسین‌بتائین است که به نظر می‌رسد بتوان با اضافه کردن مصنوعی این ترکیبات در گیاهان تحمل آن‌ها را به شرایط خشکی افزایش داد. بدین منظور آزمایشی بصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار بر روی چهار رقم انگور خوشناو، پیکانی، پرلت و فلیم‌سیدلس اجرا گردید. بوته‌های انگور تحت تنش خشکی با 70 درصد از آب مورد نیاز آبیاری شدند. تیمارهای شاهد (صفر)، پرولین (mM10) و گلایسین‌بتائین (mM15) در چهار مرحله (پیش از گلدهی، گلدهی، غوره‌شدن و رنگ گرفتن خوشه‌های انگور) بر روی بوته‌ها محلول‌پاشی شدند. نتایج نشان داد که تأثیر پرولین و گلایسین بتائین بر روی محتوی نسبی آب برگ (RWC)، دمای کانوپی، محتوی کلروفیل برگ، سطح برگ و میزان قندهای محلول (در سطح یک درصد) در هر چهار رقم معنی‌دار بود. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که بیشترین میزان کربوهیدرات محلول و سطح برگ مربوط به تیمار گلایسین بتائین و کمترین مقدار دمای کانوپی مربوط به شاهد بود. همچنین آنالیز همبستگی صفات نشان داد که بین محتوی نسبی آب برگ با دمای کانوپی همبستگی منفی و با کربوهیدرات‌‌های محلول و کلروفیل برگ همبستگی مثبت وجود دارد. در نهایت مشخص شد که گلایسین بتائین در افزایش تحمل به خشکی بوته‌های انگور از پرولین موثرتر بود.