تأثیر اسید سالیسیلیک بر ویژگی‌های پاداکسندگی انگور رقم‌های ‌"شاهانی" و ‌"فخری"

Abstract

انگور (<em>Vitis vinifera</em> L.) ترکیب‌های پاداکسندۀ (آنتی­اکسیدان) بسیار سودمندی برای انسان دارد. متأسفانه اغلب ترکیب‌های پاداکسنده مانند فلاونوئیدها در هنگام رسیدگی انگور کاهش می­یابد. در این زمینه بررسی تیمار محرک (الیسیتور)هایی برای افزایش این ترکیب‌ها در هنگام مصرف لازم است. در این تحقیق تأثیر تیمار اسید سالیسیلیک در سه غلظت 0(شاهد)، 1/0 و 1 میلی­مولار به‌صورت محلول­پاشی روی برگ و میوۀ دو رقم انگور­ "شاهانی" (رنگ حبه سیاه) و­ "فخری" (رنگ حبه سبز) در دو مرحلۀ غورگی و رسیدگی رشد میوه بررسی شد. شاخص تشخیص مرحلۀ غورگی میزان اسیدیته و اندازۀ حبه و مرحلۀ رسیدگی، آبدار و شیرین بودن حبه­ها بود. این بررسی در سال 1392 روی تاک­های واقع در باغ "مرکز تحقیقات انگور ملایر" انجام شد. تاک­های مورد آزمایش ده ساله و نظام پرورشی آن‌ها به‌صورت کشت ردیفی و روش آبیاری قطره­ای بود. این آزمایش در قالب طرح کامل تصادفی (CRD) با هفت تیمار و سه تکرار بود. نتایج نشان داد، بیشترین میزان کاروتنوئیدها در مرحلۀ غورگی در پوست میوۀ رقم ­"شاهانی" و ­"فخری" تیمارشده با غلظت 1/0 میلی­مولار اسید سالیسیلیک به ترتیب با مقادیر 65/73 و 94/69 میلی­گرم بر گرم وزن تر بود. نتایج مقایسۀ دو مرحلۀ رشدی همچنین نشان داد، بالاترین میزان آنتوسیانین­ها در مرحلۀ رسیدگی در پوست میوه و برگ رقم ­"شاهانی" تیمارشده با غلظت 1/0 میلی­مولار اسید سالیسیلیک به ترتیب با مقادیر 21/3 و 343/2 میلی­گرم بر گرم وزن تر بود. در سنجش میزان فلاونوئید کل نیز مشاهده شد، اثر افزایشی غلظت 1/0 میلی­مولار اسید سالیسیلیک بر میزان فلاونوئید کل برگ و همۀ قسمت­های میوه (به‌جز بذر) هر دو رقم­ "شاهانی" و ­"فخری" در مرحلۀ رسیدگی مؤثرتر بود. تیمار اسید سالیسیلیک همچنین میزان فعالیت پاداکسندگی بیشتر قسمت­های هر دو رقم را در مرحلۀ غورگی با غلظت 1/0 میلی­مولار و در مرحلۀ رسیدگی با غلظت 1 میلی‌مولار به‌طور مؤثری افزایش داد.این نتایج نشان داد، استفاده از مواد رایجی مانند اسید سالیسیلیک می­تواند ویژگی پاداکسندگی انگور را به هنگام رسیدگی به‌شدت افزایش دهد.