ارزیابی تنوع ژنتیکی ارقام و ژنوتیپ‌های بومی مختلف انگور (Vitis vinifera) با استفاده از نشانگرهای ISSR

Abstract

انگور یکی از مهمترین محصولات باغی است که به­دلیل ارزش اقتصادی و غذایی آن به­طور گسترده کشت می­شود. به­منظور دست­یابی به ارقام جدید با عملکرد بالا و صفات کیفی بهتر، شناسایی ارقام موجود ضروری است. برخی از گونه­های وحشی انگور در معرض فرسایش ژنتیکی قرار دارند؛ لذا تعیین تنوع ژنتیکی ارقام و ژنوتیپ­های وحشی انگور به­منظور توسعه برنامه­­های اصلاحی آینده انگور دارای اهمیت بالایی می­باشد. در این تحقیق تنوع ژنتیکی 75 رقم و ژنوتیپ­های وحشی انگور (<em>Vitis vinifera</em> L.) با استفاده از 17 نشانگر ISSR مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع 132 باند با استفاده از 17 نشانگر ISSR تولید شد که از این تعداد 75 باند (58/57%) چند­شکل بودند. تعداد باندهای چندشکل از 2 در آغازگر UBC873 تا 7 در آغازگز UBC836 متغیر بود. تعداد آلل­های مؤثر (Ne) از 72/1 در آغازگر UBC880 تا 18/1 در آغازگر UBC873 متغیر بود. محتوای اطلاعات چندشکل (PIC) آغازگرها بین 42/0 در آغازگر UBC880 و 14/0 در آغازگر UBC873 با میانگین 32/0 برآورد شد. گروه­بندی ژنوتیپ­ها به­روش تجزیه خوشه­ایی بر اساس ماتریس تشابه Dice و با استفاده از الگوریتم Complete ارقام مورد مطالعه را در چهار گروه قرار داد. بیشترین تشابه ژنتیکی (73/0) بین ارقام جیغ­جیغا و بلک­سیدلس و همچنین بین آلفونسو و بلک­سیدلس و کمترین تشابه ژنتیکی (11/0) بین ارقام دسترچین و لعل­سیاه مشاهده گردید. بر اساس شاخص شباهت ژنتیکی Nei، بیشترین فاصله ژنتیکی مربوط به جمعیت­های خارجی و وحشی بود. آنالیز واریانس مولکولی تنوع درون جمعیت­ها و بین­جمعیتی را به­ترتیب 61 درصد و 39 درصد از کل تنوع نشان داد.