تأثیر اسید‌سالیسیلیک و متیل‌جاسمونات بر ویژگی‌های مورفولوژیکی، فعالیت آنزیمی‌های آنتی‌اکسیدانی و درصد اسانس گیاه سرخارگل (Echinacea purpurea L.) در شرایط اقلیمی زنجان

Abstract

به­­منظور ارزیابی اثر اسید­سالیسیلیک و متیل­جاسمونات و اثرات متقابل آنها بر برخی از ویژگی­های گیاه سرخارگل، آزمایشی به­صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار، در شرایط اقلیمی زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح اسیدسالیسیلیک (صفر، 1 و 2 میلی­مولار) به­عنوان فاکتور اول و متیل­جاسمونات در سه سطح (صفر، 5/0 و 1 میلی­مولار) به­عنوان فاکتور دوم بودند. صفات مورد ارزیابی شامل صفات مورفولوژیکی (ارتفاع بوته، سطح برگ، تعداد گل، درصد وزن خشک بوته)، صفات فیزیولوژیکی (کلروفیل کل، کاروتنوئید، فلاونوئید) و فعالیت آنزیم­های آنتی­اکسیدانی پراکسیداز و کاتالاز و همچنین درصد اسانس بودند. بر پایه نتایج به‌دست­آمده در این پژوهش، اثر متقابل 1 میلی­مولار اسید­سالیسیلیک و 5/0 میلی­مولار متیل­جاسمونات بیشترین اثر را بر فعالیت آنزیم­های کاتالاز و پراکسیداز داشت. کاربرد برگی اسید­سالیسیلیک 2 میلی­مولار باعث افزایش ارتفاع، سطح برگ و تعداد گل شد. در بین غلظت­های مختلف متیل­جاسمونات، غلظت 1 میلی­مولار این ماده بیشترین اثر را بر مقدار کلروفیل کل، کاروتنوئید و فلاونوئید در مقایسه با تیمارهای اسیدسالیسیلیک داشت و غلظت 2 میلی­مولار اسید­سالیسیلیک، بیشترین اثر را بر مقدار درصد اسانس نسبت به تیمارهای متیل­جاسمونات بر جای گذاشت. با توجه به نتایج این پژوهش، در مجموع اثر ساده کاربرد برگی 2 میلی­مولار اسید­سالیسیلیک و 1 میلی­مولار متیل­جاسمونات توانست اکثر صفات اندازه­گیری­شده در این پژوهش را نسبت به تیمار شاهد به­طور معنی­داری بهبود بخشد. <strong> </strong>