ارزیابی قابلیت انبارمانی چند جمعیت و رقم از پیاز روز کوتاه در انبار کنترل‌نشده

Abstract

این پژوهش به مدت دو سال زراعی (93-1392) به‌منظور مقایسۀ خاصیت انبارمانی نژادگان (ژنوتیپ­)های پیاز روز کوتاه در انبار کنترل نشده، در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان اجرا شد. بذرهای پیاز در اوایل مهرماه در خزانه کشت و نشاءها در مرحلۀ دو تا سه برگی به زمین اصلی منتقل شدند. برای مقایسۀ قابلیت انبارمانی نژادگان­ها از آزمایش کرت‌هایخردشده (اسپلیت پلات) در زمان در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار استفاده شد. عامل اصلی شامل هشت جمعیت و رقم (جمعیت بهبودیافتۀ پیاز بهبهان، تودۀ محلی بهبهان، تودۀ محلی پادوک، تودۀ محلی رامهرمز، تودۀ محلی برازجان، تودۀ محلی ایرانشهر و رقم‌های تجاری تگزاس­ارلی­گرانو و پریماورا) و عامل فرعی زمان انبارمانی در شش سطح (1، 2، 3، 4، 5 و 6 ماه) در انبار بود. درصد ماهیانۀ کاهش وزن سوخ با گذشت زمان کمتر شد. بیشترین کاهش وزن سوخ (26/20%) به جمعیت بهبودیافتۀ پیاز بهبهان اختصاص داشت. آسیب و زیان بیماری پوسیدگی خاکستری تا ماه سوم انبارمانی افزایش و پس از آن کاهش یافت. بیشترین آسیب و زیان این بیماری (47/39%) به تودۀ محلی رامهرمز مربوط بود. بیشترین آسیب و زیان لهیدگی (65/29%) در رقم پریماورا مشاهده شد و قابلیت انبارمانی این رقم به‌طور معنی­داری از دیگر نژادگان­ها کمتر بود. جوانه­زنی سوخ­ها از ماه سوم انبارمانی آغاز شد. بیشترین جوانه­زنی سوخ (57/31%) به تودۀ محلی ایرانشهر تعلق داشت. نتایج این آزمایش مشخص کرد که با توجه به ضایعات کل قابلیت انبارمانی جمعیت بهبودیافتۀ پیاز بهبهان و رقم تگزاس­ارلی­گرانو بر دیگر نژادگان­ها برتر است.